De wat verwaarloosde historische tuin van villa Aldobrandini is meer dan een bezoek waard, al is hij niet echt opengesteld voor het publiek. Een bezoek meer dan waard na een kort stukje trein vanuit Rome. De vijvers en fonteinen staan al jaren droog, omdat het aquaduct van 8 kilometer, de lange watertoevoer van vroeger naar de tuin, niet meer werkt. Bombardementen in de Tweede wereldoorlog hebben grote delen van de gebouwen en de watertoevoer vernietigd.
Meer dan 50% van de gebouwen werden weggevaagd en ook de tuin werd zwaar beschadigd. Tenminste als het je lukt de tuin te bezoeken, want gegevens over openingstijden en bezoeken zijn amper te vinden. Maar met wat geluk kan je van maandag tot vrijdag via de zijkant gewoon de tuin binnen stappen.
Vergane glorie
De villa bezoeken is zo goed als uitgesloten. Vergane glorie, waar je als buitenlander niet begrijpt dat zoiets zo verwaarloosd kan worden. Al kan je best begrijpen dat grote investeringen nodig zijn op de tuin te herstellen. Een prijs die de Aldobrandini’s niet bereid zijn om te betalen. De toekomst van de tuin is waarschijnlijk een zacht aanhoudend verval van de opmerkelijke tuin en het uiteindelijke verlies. Een moeilijke beslissing voor de eigenaar wellicht…
En toch moet vroeger een magische plek geweest zijn, dat voel je vandaag de dag nog steeds. De villa Aldobrandini is schitterend, in 1598 ontworpen voor kardinaal Pietro Aldobrandini (neef van paus Clemens VIII) door Giacomo della Porta, leerling van Vignola (Villa Lante) op de flank van een bosrijke heuvel. De bouw van Villa duurde vier jaar, 1598-1602.
Frascati
Via een prachtige dreef van groene steeneiken staat de villa in verbinding met het hoofdplein van Frascati. Vanop het hoofdplein heeft men een prachtig uitzicht naar de stad Rome. Ten noorden en ten zuiden van de villa bevinden zich twee kleine bossen die beplant zijn met rijen eeuwenoude platanen. Aan de rechterzijde zijn onder de platanen heel wat Hydrangea’s aangeplant. De breedte van de tuin is indrukwekkend, maar er is verder zeer weinig diepte in de tuin.
Tussen de villa en de heuvel aan de achterkant is er het Teatro delle Acque. Een magische combinatie tussen water en architectuur. Een speciaal hydraulisch systeem ontworpen door Giovanni Guglielmi zorgde voor een waterspel zonder weerga in die tijd, overal water en beelden in halve bogen en niches.
De tuin bevatte een prachtig nymphaeum van 2500 m2 met prachtige fonteinen op verschillende niveaus. In de muur zijn vijf nissen uitgespaard, bekleed met mozaïek en puinsteen. De nissen worden bevolkt door beelden van mythologische zeegoden en -godinnen. Het beeld van Polyphemus spelend op een fluit (+/- 1621) is van de hand van Jacques Sarazin. Verder vinden we er Neptunus en Amphitrite. De meest sprekende fontein was zeker die van Atlas, die met zijn twee krachtige armen de wereldbol optilt.
Achter het watertheater bevinden zich twee kolommen die een trap flankeren waar water over stroomde. Verder heuvelopwaarts in de hoofdas van de tuin ontdekt men de fontein van de herders. In het bos van de tuin vinden we verder nog een monster, het doet ons denken aan Bomarzo.
adres:Via Cardinal Massaia, Frascati
oppervlakte: 0,5 ha
eigenaar: familie Aldobrandini
Meer artikels van de hand van Jan Wylin over tuinen vind je hier.
