Wie de Riviera del Ponente – met toeristentrekkers als Ventimiglia of Sanremo – bezoekt, snakt al snel naar wat rust. De kust is er prachtig, de stranden aanlokkelijk en de spritz altijd even lekker, maar dat weten ook de massa’s binnen- en buitenlandse toeristen. Vlakbij Bordighera, even het binnenland in, ligt een oase van rust: Vallebona. Volledig verkeersvrij (jawel, dat kan), prachtig restaureerd met zorg voor het kleinste detail en een haven voor kunstenaars.
Roberta Guglielmi is al 14 jaar burgemeester van het dorp. Ter gelegenheid van de lancering van de nieuwe internetsite voor toeristen vertelt ze in een exclusief interview wat er zo bijzonder is aan haar paese.
In Vallebona is het goed leven, we hechten veel belang aan traditie, authenticiteit maar spelen ook in op hedendaagse noden. Twintig jaar geleden al begon de restauratie van het historisch centrum, samen met de bewoners hebben we de klemtoon gelegd op leefbaarheid en op duurzaamheid. Geschiedenis en moderniteit gaan hier hand in hand, dat zie je van zodra je het dorp binnenkomt.
Culinair walhalla
Net voor de belangrijkste ingangspoort ligt de Piazza della Libertà, een pittoresk plekje dat zo uit Cinecittà lijkt te komen. De twee restaurants, Il Giardino en Dagli Amici Bistrot, bieden respectievelijk een traditioneel Ligurisch menu aan en een eerder mediterrane keuken. Welke specialiteiten vind je hier? Coniglio alla ligure, gevulde groenten uit de oven, barbagiuai (beignets gevuld met pompoen of een andere seizoensgroente en zure brussu kaas) of de ravioli cu pesigu, met de hand gemaakt en gevuld met bernagie of snijbiet, die als eerste product uit de rijke culinaire traditie van Vallebona het keurmerk de.co kregen.
Een gastronomische ervaring van een andere orde krijg je in het kleine restaurantje ‘Iter’, op de Piazza dei Quattro Elementi. Na omzwervingen over de hele wereld werkt de chef volgens de omakase filosofie: een Japanse term die zoveel betekent als ‘je in de handen van de chef leggen’. Er is plaats voor acht personen die hetzelfde menu krijgen, met lokale producten en aangepaste wijnen. De rest is een verrassing!
Op een steenworp afstand vind je de pizzeria U Carugiu, genaamd naar de typische smalle straatjes in Ligurië.
Over de schrijfwijze is niet iedereen het eens, en waar de mooiste zijn ook niet. De carruggi van Vallebona zijn in ieder geval niet te smal en niet te steil, aldus burgemeester Guglielmi, en gewoonweg prachtig om te ontdekken. Je bent toch beter in goede fysieke vorm, al loont het de moeite om te stoppen onderweg en even stil te staan bij de kleurrijke voorgevels, de reclamefresco’s uit lang vervlogen tijden of de slapende katten die zich lui even uitrekken. Verlies jezelf in dit labyrint van steegjes, onverwachte pleintjes en adembenemende zichten op de Nerviavallei.
Enkele jaren geleden kreeg het dorp volkomen terecht de prestigieuze Bandiera Arancione van de Italiaanse Touring Club, een kwaliteitsmerk dat dorpen in het binnenland bekroont die zich onderscheiden omdat ze niet alleen zorg dragen voor het historisch patrimonium maar excelleren in een duurzame ontvangst van bezoekers.
Artistieke uitvalsbasis
Halverwege het dorp troont de lavendelpaarse Loggia dell’Aria boven de huizen, een ontmoetingsplaats voor bezoekers en bewoners met zicht op de bijzondere San Lorenzo en het imposante oratorium gewijd aan de geboorte van de maagd Maria.
De grote doeken met zwart-wit foto’s van vroeger en nu en de filosofische opschriften her en der geven een arty sfeertje aan het dorp, dat ook graag uitpakt met moderne kunst. Zo is er de biennale Vallebon’art-e met openluchtinstallaties van moderne kunstenaars uit binnen- en buitenland – vorig jaar stelde de Belgische kunstenares Anaïs Grumieaux er tentoon – of Jazz in Valle, drie dagen muziek en theater tijdens de maand juli en organiseerde de gemeente in het verleden fototentoonstellingen met Vallebona als gelukkig onderwerp.
Voldoende te zien, te doen, en te eten dus, maar je kan ook kiezen om Vallebona als uitvalsbasis te gebruiken om de regio te ontdekken. Vallebona ligt centraal voor autoritjes door de valleien van de Verbone, de Nervia en de Roya. Je komt er langs het mooie Dolceacqua, vereeuwigd door Monet, of Rocchetta Nervina, waar kleine meertjes en een waterval verkoeling geven tijdens de zomermaanden.
Vanuit Dolceacqua kan je verder het binnenland in tot het verstilde Isolabona, Apricale met een eigen albergo diffuso of het arendsnest Perinaldo. Het hele achterland van de bloemenriviera is het ontdekken waard. Vanuit Airole en Olivetta San Michele ben je zo te voet de bergen in en met de wagen duurt het geen twee uur om in Limone Piemonte te geraken. Voorlopig maak je daar nog een omweg maar in september gaat de tunnel van Tenda terug open na de herstellingswerken.
Ook wandelaars vinden hun gading: vanuit Vallebona kan je met je rugzakje en een fles water op pad naar Bordighera, Sasso of Seborga, het 4 km2 grote prinsdom. Van december tot april loop je er tussen de mimosa en wilde brem. Mei is het seizoen van de pluk van de oranjebloesem, een ander typisch regionaal product. Vanuit het nabijgelegen Ospedaletti kan je langs de 24km lange fietsroute naar San Lorenzo al Mare – een uniek stukje fietsen naast de zee. Wil je graag te voet of met een mountain bike het land verkennen? Waag je dan aan de Alta Via dei Monti Liguri, 440 km trekken door dichte bossen, bloemenweides, panoramische zichten en toppen van boven de 2000 m.
En hoe heerlijk is het dan om ’s avonds terug thuis te komen in Vallebona, weg van het verkeer. Al is dat laatste niet helemaal waar: de enige gemotoriseerde voertuigen zijn de api, die het treffende kenmerk geworden zijn van het dorp en getooid met bloemen, planten en nog veel meer omgetoverd werden tot kunstobjecten.
Benieuwd naar wat Vallebona te bieden heeft? Ontdek de spiksplinternieuwe website met historische info, evenementen, tips voor trips en culinaire weetjes: www.vallebona.info