Aosta, Augusta Praetoria, het Rome van de Alpen heeft een eeuwenoude geschiedenis met invasies en veroveringen, sociale conflicten en culturele veranderingen. De getuigenissen liggen verspreid over de hele regio, maar het is in Aosta dat je opmerkelijke sporen van het verleden kunt ontdekken.
De geschiedenis van de stad ging meteen een stuk terug in de tijd in 1969, toen monumentale megalithische resten aan het licht kwamen in Saint Martin de Corléans.
In het museum kun je nu een unieke tour maken in een monumentale necropolis langs paden bezaaid met afbeeldingen en infopanelen van rituele putten en antropomorfe palen. Je loopt er over loopbruggen die je 6 meter onder het straatniveau brengen, daar waar de archeologen dit verre verleden van Aosta van vijf millennia eerder ontdekten.
Glorieus Romeins verleden
Niet alleen archeologische vondsten maar ook legendarische getuigen leven in het verleden van Aosta.
Zo dateert de echte Romeinse erfenis uit het verre 1150 vóór Christus. Het was de legendarische Cordelo da Cordelia, een metgezel van Herculus en nakomeling van niet minder dan de god Saturnus die hier in de Alpen een stadje stichtte. Heel wat eeuwen later in 25 vóór Christus nam keizer Augustus zijn goddelijke voorouders au sérieux en bouwde er de strategische Augusta Praetoria, nu Aosta.
De stad toont vandaag nog steeds met trots haar glorieuze Romeinse verleden.
Het eerste dat je tegenkomt is de Boog van Augustus, gebouwd langs de weg die leidt naar de Porta Praetoria, de belangrijkste en best bewaarde toegangspoort van de stad. Deze poort was een uitstekend punt van observatie over de regio, kijk maar naar de loopbruggen voor de schildwachten en de twee verdedigingstorens uit het keizerlijke tijd.
Als je op een paar meter van de Boog van Augustus een groot gewelf ziet, dan is dit de stenen brug die ten tijde van de Romeinen de doorgang over de Buthier-rivier mogelijk maakte. Intussen is de rivier van koers veranderd en de brug heeft haar functies verloren, maar is nog steeds een van de meest iconische en bekendste monumenten van Aosta.
Kijk dan uit naar het theater en amfitheater die afsteken tegen de omringende bergtoppen.
Laat je nieuwsgierigheid je naar de Cryptoporticus brengen, een uniek monument dat maar weinig steden in de Romeinse wereld bezitten. Loop door de gelede keldergang, een galerij die sporen van de cultus van de keizer uitademt, misschien een knooppunt van twee tempels gewijd aan Jupiter, Juno en Minerva.
Voordat je verder wandelt, neem de tijd voor een Caffè alla valdostana. Het is een maxi versie van wat ze in Italië een caffè corretto noemen. Hete koffie, grappa, suiker, citroen en sinaasappelschil worden geserveerd in de klassieke grolla, een houten kom van esdoorn, appel of peer, met verschillende tuiten en een deksel in het midden met afbeeldingen van planten en dieren.
De zoete en geflambeerde koffie drink je in deze beker van de vriendschap à la ronde. Je drinkt allemaal samen uit de kom en je moet ze doorgeven zonder dat ze de tafel raakt, want dat brengt ongeluk.
De middeleeuwen
Met hernieuwde energie ga je verder naar een van de grootste religieuze monumenten in de Alpen, de collegiale kerk van Sant’Orso.
Daar waar in de tiende eeuw Orso, een eenvoudige Ierse evangelieprediker zijn toevlucht nam en de traditionele jabots maakte voor de armen om zich te beschermen tegen kou en sneeuw, staat nu de prachtige Romaanse basiliek. Ontdek er de fresco’s uit het jaar duizend, de middeleeuwse versieringen van fantasierijke hoofdsteden, een koor in een weelderige flamboyante stijl en vergeet zeker niet te zoeken naar een mozaïek met een vreemde versie van het Magisch plein.
Dit Quadrato del Sator, voor het eerst gevonden bij opgravingen in Pompei, is een esoterisch symbool dat je in abdijen en paleizen in heel Europa vindt. Maar wat betekent het? Tot op heden lijkt niemand een zeker antwoord te hebben, een symbool van christelijke oorsprong, satanisme of vrijmetselaars? Het rare is dat hier in Aosta de versie van de Sator niet in een vierkant staat maar in een cirkel.
Werp nog een blik op de middeleeuwse stadstorens met een zwaar verleden. De Tour Neuve, de toren van de melaatsen in nadenken van de veertig slachtoffers van de pest. Of de Bramafam toren die ‘schreeuwt van honger’ omdat de armen er tijdens hongersnoden samenkwamen om brood te bedelen bij de edelen. Die adel vind je nu nog terug met de hertogen van Aosta, dikwijls benijd door hun ooit regerende neven, de Savoia.
Vanuit het verleden naar het kloppend hart van het hedendaagse Aosta op de Piazza Chanoux in het centrum van de stad. Op dit grandioos rechthoekig plein met de Alpen op de achtergrond zie je het Stadhuis en andere historische gebouwen met hoogluidende namen zoals het Hôtel des Etats, het Hôtel de la couronne et de la poste en het historische Caffè National, spijtig gesloten enkele jaren geleden.
Een espresso, capuccino of een snelle lunch vind je wel in het Caffè Centro tegenover het stadhuis, voordat je beslist voor een tour door de aangrenzende winkelstraten. Ze hebben weinig te benijden aan de rijke etalages van de grote Italiaanse steden. Voor een luxueuze shopping ga je naar de via Croix de Ville en Via de Tillier.
Doe het rustig en volg het Valdostaans spreekwoord,
“Qui vat plan, vat san” – Wie langzaam gaat, gaat gezond- en geniet van de vele gastronomische specialiteiten vergezeld van een fijne bergwijn in een van de pittoreske restaurantjes.
