Aansluitend op het eerste deel ivm de Regina Viarum: de Via Appia Antica. Dit is het vervolg!
op naar Capua
Op dat ogenblik zat Rome verwikkeld in een oorlog tegen vijanden die ten zuiden van Rome leefden. Dit waren de Samnieten. Er zijn drie grote oorlogen geweest tegen de Samnieten. De uiteindelijke overwinnaars waren de Romeinen. Om hun troepen snel naar het zuiden te kunnen brengen, beseften de Romeinen dat de aanleg van goede routes van essentieel belang was. En zo ontstond het eerste traject van de Via Appia Antica.
De aanleg gebeurde in etappes. Naarmate de Romeinen territorium op hun zuiderse vijanden veroverden, breiden ze een nieuw stukje weg aan het bestaande stukje Appia. Het eerste doel was Capua.
Men bereikte deze stad via het zuiden van Lazio en de Tyrrheense kant van Italië, langs onder andere het karakteristieke havenstadje Terracina, oude en vergeten grens tussen Noord en Zuid. Capua zelf was in het verleden één van de machtigste en rijkste steden in Zuid-Italië. De stad is verbonden aan het verhaal van de slavenopstand onder leiding van de gladiator Spartacus. In Capua bevond zich immers de beste gladiatorenschool van het Romeinse Rijk. Vandaag is het één van de meest vergeten historische steden van het Italiaanse schiereiland met alle problematieken vandien. Of hoe het lot van een stad, een gemeenschap, een volk kan keren.
Groot-Griekenland
Maar men zou zich de vraag kunnen stellen: wat hadden de Romeinen nu te zoeken in Zuid-Italië?
Het was één van de bloeiendste gebieden van de Middellandse Zee. De oude Grieken hadden er steden gesticht op de kusten en zo’n enorme stempel gedrukt op de cultuur van het Zuiden dat het Zuiden letterlijk als Griekenland werd beschouwd. Men sprak daarom van Groot-Griekenland. Daarenboven hadden de Grieken goede handelscontacten met het Oosten van de Middellandse Zee, met de Etrusken die ten noorden van Rome leefden en met zowat alle volkeren die in het westen van de Middellandse Zee en West-Europa leefden.
De rijkdom van Groot-Griekenland was spreekwoordelijk. Hoe meer territorium de Romeinen in het Zuiden van Italië veroverden, hoe dichter ze bij de basis van die rijkdom geraakten, namelijk de grote havensteden die uitkeken naar het Oosten. Een beetje het New York of Taiwan van die wereld toen was Taranto. Taranto was één van de oudste Griekse kolonies gesticht door Sparta, was superrijk geworden en daarenboven een centrum van kunst, cultuur en kunde. De stad was één van de grootste vijanden van Rome geworden. Het doel van de Via Appia Antica was daarom: Taranto.
Hiertoe hebben de Romeinse ingenieurs en arbeiders serieus moeten zwoegen. Eens voorbij Capua moest die Via Appia Antica van de westelijke kant van de laars van Italië immers over de Apennijnen geraken richting de Adria. De Apennijnen bereiken niet de hoogten van de Alpen, maar zijn veel problematischer voor wegenbouwers en ingenieurs met de moeilijke bergpassen, tunnels, te overbruggen hoogteverschillen. De Romeinen waren hiertoe in staat: ze boorden tunnels, legden ondersteuningen aan voor wegen om kloven en valleien, heuvels en bergen te overwinnen, bouwden bruggen.
Fare un brindisi
Eens ze deze staaltjes van bouwkunst hadden verwezenlijkt en de Apennijnen overgestoken waren, kwamen ze terecht in het eerder vlakke gebied van Puglia. Taranto wordt veroverd in de derde eeuw voor Christus en vanaf dan is het kinderspel om aan de Adriatische kant van de hiel te geraken. Het eindpunt van de eerste Via Appia Antica aan de Adriatische zee was Brundisium, Brindisi vandaag. Daar bovenaan een monumentale trap staat nog steeds een indrukwekkende Romeinse zuil als fier eindpunt van de Via Appia. Het zicht vanaf de zuil strekt zich uit richting de mooie haveninham van Brindisi, richting het Oosten, richting verre horizonten die door de tijden heen zoveel reizigers, handelaars, kruisvaarders geïnspireerd hebben.
Het Italiaans heeft er een uitdrukking aan overgehouden: fare un brindisi. Dit betekent: een toast uitbrengen. Ooit bereikten er duizenden en duizenden reizigers Brindisi na een lange en vermoeiende reis vanaf Rome, over de Apennijnen heen. Eens in Brindisi konden ze uitrusten want daar lag een boot te wachten die hen naar het rijke Oosten zou brengen. En daar moet je iets op drinken: fare un brindisi dus, te Brindisi.
Catherine Dupres, geeft geschiedenis en cultuurlessen betreffende Italië, geeft Italiaans, geeft lezingen en is erkende tourguide Italië. Kijk op haar site www.linguacultura.be voor eventueel didactische studiereizen en cursussen gericht op kunst, archeologie en geschiedenis. Verder is Catherine gespecialiseerd in de Middellandse Zee en de Eolische Eilanden. Ontdek ook haar sites: https://fotoblogitaliasiciliaeolie.wordpress.com/ en https://linguaculturablog.wordpress.com/
