Via Appia
De uitspraak “Alle wegen leiden naar Rome” is wereldberoemd. Dat dit geen loze woorden zijn, wordt bewezen via de archeologie en de wetenschap. Het antieke netwerk van de Romeinse wegen is hier en daar duidelijk herkenbaar en vaak in moderne versie nog steeds in gebruik. Dit betekent dat het genie van het Romeinse Rijk van 2000 jaar terug heeft stand gehouden en aan de basis ligt van ons huidig communicatienetwerk zowel in Italië als in Europa. Denk maar aan de Via Aurelia van Arles naar Rome, of de Via Flaminia van Rimini doorheen Umbrië naar Rome, of aan de zogenaamde Romeinse steenwegen bij ons, en tenslotte natuurlijk aan de Via Appia, de oudste van allemaal.
Visie van het Romeinse Rijk
Wegen liggen ten grondslag van communicatie en zonder communicatie is een maatschappij niets. Onze moderne tijden zouden niet mogelijk zijn zonder email, zonder televisie of zonder gsm. Of men nu in oorlogstijd of in een periode van vrede en welvaart leeft, de organisatie van een staat, een natie, een gemeenschap is slechts mogelijk indien in eerste instantie de communicatie goed werkt. De wegen zijn letterlijk noodzakelijk om een territorium te domineren en te organiseren. Als men anderzijds een maatschappij wenst te treffen, is het in eerste instantie het communicatienetwerk dat men moet plat leggen, zowel letterlijk als figuurlijk. Hierin ligt de grootse visie van het Romeinse Rijk. Op het moment dat de Romeinen de Via Appia zijn gaan aanleggen, waren ze bezig met de grondslag te leggen van wat uiteindelijk zou leiden tot het immense Romeinse Imperium.
de Poort van San Sebastiano
Wie Rome bezocht heeft, zal misschien ook de catacomben, de eerste Christelijke begraafplaatsen, bezocht hebben. De bekendste catacomben liggen precies langs de Via Appia, net buiten de oude stadsmuren van Rome. Om die te bereiken gaat men onder de Poort van San Sebastiano door. Men komt terecht in een stuk Romeinse periferie dat totaal onaangetast lijkt door de moderniteit: veel groen, oude muurtjes, villa’s, hier en daar verweerd plaveisel. Alsof men letterlijk plots in de Romeinse campagna, het Romeinse platteland vertoeft.
En toch is men maar net buiten de heksenketel van het drukke Romeinse verkeer. De poort van San Sebastiano is belangrijk. Dit was de oude Romeinse poort, één van de vele, die vervat zat in de Romeinse ommuringen van keizer Aurelianus. Een Romeinse wet zei dat alle doden buiten de muren moesten begraven worden. Vandaar de huidige roem van de Via Appia Antica. De archeologische resten op funerair vlak zijn immens. Van oude Romeinse grafmonumenten tot de eerste Christelijke begraafplaatsen en basilieken opgetrokken op de graven van belangrijke heiligen, zoals die van San Sebastiano.
De Koningin der Wegen
Aangezien de Via Appia Antica de oudste heirbaan van het Romeinse Rijk was, de Koningin der Wegen, zoals men zei, lieten de rijken hier graag monumentale grafmonumenten optrekken. De Via Appia was immers de grote uitvalsweg van Rome naar het Zuiden en feitelijk ook de belangrijkste. De reden hiertoe moeten we gaan zoeken in 312 voor Christus. Toen startte Appius Claudius Caecus de bouw van deze weg. De techniek leek voor de eeuwigheid bestand. Op zeer goede fundamenten plaatste men de typische aaneensluitende Romeinse bazalten stenen ideaal om over te reizen met kar en paard. Onverwoestbaar. Tegen elke weersomstandigheid bestand.
Lees in een volgend deel van de reeks hoe en waarom het eerste traject van de Via Appia Antica ontstond!
Catherine Dupres, geeft geschiedenis en cultuurlessen betreffende Italië, geeft Italiaans, geeft lezingen en is erkende tourguide Italië. Kijk op haar site www.linguacultura.be voor eventueel didactische studiereizen en cursussen gericht op kunst, archeologie en geschiedenis. Verder is Catherine gespecialiseerd in de Middellandse Zee en de Eolische Eilanden. Ontdek ook haar sites: https://fotoblogitaliasiciliaeolie.wordpress.com/ en https://linguaculturablog.wordpress.com/
