
Aquileia, gelegen in de regio Friuli Venezia Giulia in Noordoost-Italië, is een stad doordrenkt van geschiedenis en een van de belangrijkste archeologische locaties van de Romeinse tijd. Als een bloeiende havenstad en een kruispunt van culturen speelde Aquileia een cruciale rol in het oude Romeinse rijk. Tegenwoordig wordt het door UNESCO erkend als Werelderfgoed, wat zijn enorme historische en culturele waarde onderstreept.
Geschiedenis
De stad werd gesticht in 181 v.Chr. als een Romeinse kolonie met zowel een militaire als een commerciële functie. Gelegen aan de rivier de Natissa en dicht bij de Adriatische Zee, ontwikkelde Aquileia zich snel tot een belangrijk handels- en distributiecentrum. Het diende als bastion tegen invallen van de noordelijke volkeren en als een sleutelstad in de uitbreiding van de Romeinse invloed naar Centraal- en Oost-Europa.

In de keizertijd groeide Aquileia uit tot een van de grootste steden van het rijk, met een bevolking die op het hoogtepunt meer dan 100.000 inwoners telde. De stad stond bekend om zijn welvaart, indrukwekkende infrastructuur, en cultureel leven. Met name de handel in agrarische producten en barnsteen was van belang.
Aquileia was gekend als cultureel en religieus centrum, en speelde een cruciale rol in de verspreiding van het christendom. Helaas werd Aquileia in 452 na Christus verwoest door Attila de Hun, wat het begin betekende van zijn verval.
De erkenning als UNESCO Werelderfgoed in1998 bracht Aquileia weer helemaal in de actualiteit. Het kreeg de erkenning als Werelderfgoed vanwege zijn archeologische en historische betekenis.
Belangrijke archeologische vondsten
Opgravingen hebben een straat uit de Romeinse tijd op de noordwestelijke hoek van de stadsmuren blootgelegd. Iets verder buiten de stad is de begraafplaats, de sepolcreto, want in de Romeinse tijd mochten de doden niet in de stad begraven worden. Ook zijn er uitgebreide restanten van een haven gevonden (kademuur en opslagruimten), die nog zichtbaar zijn. Het plaatselijke museum bezit naast standbeelden en overig antiek meer dan 2000 inscripties.

Aquileia wordt tegenwoordig gezien als een van de best uitgegraven Romeinse steden tot nu toe. De goed bewaarde Romeinse vloermozaïeken in de ruïnes van woningen en openbare gebouwen zijn wereldvermaard. Ze tonen de artistieke en culturele verfijning van de stad.
Dan is er de Basilica di Santa Maria Assunta, oorspronkelijk gebouwd in de 4e eeuw. Ook hier is de prachtige vroegchristelijke mozaïekvloer, een van de grootste ter wereld, de bekendste bezienswaardigheid.
Verder vind je in Aquileia de overblijfselen van het forum en de haven. Deze locaties bieden een fascinerend inzicht in het stedelijke en economische leven van de stad.
Blijvende impact
Vandaag de dag trekt Aquileia bezoekers van over de hele wereld aan die komen om zijn historische erfenis te bewonderen. Het is een stad die herinneringen aan het glorieuze verleden van het Romeinse rijk levend houdt en inspireert door zijn kunst, architectuur en verhaal.
Vandaag is Aquileia een kleine gemeente van zo’n 3500 inwoners. Vreemd als je bedenkt wat een handelscentrum het ooit was. Aquileia blijft een symbool van historische grandeur en cultureel belang. Als je de regio bezoekt, is het een bestemming die je niet mag missen. Zeker als je geïnteresseerd bent in de oude wereld en haar nalatenschap.