Vandaag de dag worden nieuwe Maserati’s voornamelijk gebouwd rondom Turijn, meer bepaald in de bekende Fiatfabriek Mirafiori (Levante) en in de ex-Bertone vestiging in Grugliasco (Quattroporte en Ghibli). Daarnaast worden ook nog een handjevol Granturismo- en Grancabriomodellen gebouwd in de historische vestiging in Modena. Echter, geen van deze locaties heeft iets te maken met het ontstaan van Maserati. Ook niet de vestiging in Modena die vaak wordt vereenzelvigd met Maserati als merk, maar waar de Drietand pas in 1940 door de toenmalige eigenaar Orsi werd ondergebracht.
Maseratikenners weten natuurlijk dat de oorsprong van het merk ligt in Bologna en de regio daarrond.
Het prille begin
Het was in 1914 toen vier van de zes broers Maserati (Alfieri, Bindo, Ettore en Ernesto) hun activiteit opstartten in Bologna, meer bepaald in vicolo De Pepoli, nummer 1, onder de naam “Garage Officina Alfieri Maserati”. Deze locatie bestaat nog steeds en bevindt zich pal in het centrum van Bologna. Sinds de viering van 100 jaar Maserati siert een marmeren plaat die verwijst naar de oprichting de gevel van dit eeuwenoude gebouw.
Niettemin zouden de broers maar een beperkte tijd in dit (kleine) pand verblijven. Al in 1919 werd het bedrijf overgebracht naar een grotere locatie in de Via Emilia Levante, in de wijk Pontevecchio, in een groot bakstenen gebouw waar de Maserati broers ook gingen wonen. Het is hier dat in 1926 de eerste Maserati Tipo 26 werd ontwikkeld en gebouwd, getooid met het logo met de Drietand dat geïnspireerd is op het standbeeld van Neptunus (van de hand van de Vlaming Giambologna) dat zich op het Piazza Maggiore in Bologna bevindt.
Maserati na Alfieri
De dood van oprichter Alfieri in 1932 en de continue uitbreiding van het bedrijf betekenden dat de resterende drie broers hun greep op de firma moesten lossen en in 1937 besloten ze om hun aandelen te verkopen aan de Modenese Orsi-familie. Terwijl de broers contractueel nog 10 jaar verbonden bleven aan de firma in een technisch leidinggevende functie, betekende de overname dat naast het algemene management ook de productie-installatie in 1940 verhuisde naar Modena, waar Maserati vandaag de dag nog steeds is gevestigd.
Het verhaal van Maserati in de Bolognese regio is daarmee echter nog niet over. De zakelijke relatie tussen Orsi en de Maseratibroers werd steeds slechter, wat er toe leidde dat de broers in 1947 uit de firma stapten die ze zelf hadden opgericht. Hun passie voor het ontwerpen en bouwen van raceauto’s was echter nog intact, wat vervolgens resulteerde in de oprichting van een nieuw autobedrijf, O.S.C.A. wat staat voor Officine Specializzate Costruzione Automobili – fratelli Maserati.
De oprichting van OSCA
Met OSCA behaalden de broers talloze overwinningen, veroverden ze verschillende Italiaanse kampioenschappen en namen ze bovendien deel aan prestigieuze Europese wedstrijden zoals de 24 uur van Le Mans. Het succes moedigde de broers Maserati aan om het bedrijf te verplaatsen naar gebouwen die beter zouden inspelen op hun productiebehoeften. Ze namen dan ook de beslissing om in 1954 een gloednieuwe fabriek te bouwen in de via Emilia in de gemeente San Lazzaro di Savena, nabij Bologna.
Het nieuwe complex met een totale oppervlakte van 5000 vierkante meter bestond uit verschillende gebouwen met een aparte functie: de productieplaats, een ontwikkelingsruimte, de carrosserieafdeling, de motortestruimte en de kantoren. Op de voorkant van de fabriek stond in lichtgevende letters “Automobili O.S.C.A F.LLI MASERATI”.
In de volgende jaren concentreerde de activiteit van OSCA zich op de constructie en preparatie van sportwagens van gemiddelde cilinderinhoud (750 tot 2000cc), en met deze configuratie slaagden de Bolognese auto’s erin vele successen te behalen in verschillende circuit-, heuvelklim-, en wegwedstrijden, waaronder ook de prestigieuze Mille Miglia .
Desondanks verkochten de broers – nu reeds op leeftijd – het bedrijf in 1963 aan de beroemde motorfietsenbouwer MV Augusta, die jammer genoeg in 1967 abrupt een einde maakte aan dit prachtige “Bolognese verhaal”. Het fabrieksgebouw werd daarbij zonder verpozen verkocht aan het bedrijf Campagnolo, de bekende fabrikant van fietsonderdelen.
Een triest einde
Vandaag de dag is er niets meer over van de gebouwen in Pontevecchio en San Lazzaro. De fabriek in San Lazzaro is na Campagnolo nog een tijd gebruikt geweest als bouwmaterialenmagazijn om dan uiteindelijk gesloopt te worden voor de bouw van een wooncomplex.
Het prachtige historische gebouw in Pontevecchio werd in 2016 schaamteloos gesloopt om plaats te maken voor een modern flatgebouw.
Her enige dat nog herinnert aan de aanwezigheid van Maserati op deze plaatsen is een gedenkplaat op het nieuwe wooncomplex en de vernoeming van een plein (Largo OSCA Fratelli Maserati) in San Lazzaro. Het is het enige dat de bevoegde instanties wilden overlaten van de plaatsen die een bron van historie en trots hadden moeten zijn voor de Bolognese regio.
Met oprechte dank aan Ubaldo Nifosi en de club Bologna Autostoriche voor de informatie en de vele foto’s.
