Mythen, sagen en legendes vind je overal ter wereld, zo ook in de streek rond het Comomeer. In deze reeks komen de oude volksverhalen, die van generatie tot generatie daar zijn doorverteld, weer tot leven.
Het verhaal gaat over Guglielmo die in de Zwitserse Alpen tegenover het Valmalenco woonde en die zich verzette tegen het plan van zijn vader, de Graaf van Tarasp, die hem wilde uithuwelijken aan de kasteelvrouwe Edda Kofer. Dit was een nogal duistere figuur, in de reuk van hekserij en die er van verdacht werd haar man te hebben vermoord. In die jaren kon men zich echter niet ongestraft verzetten tegen de wil van de vader en dus was Guglielmo wel gedwongen te vluchten en onderdak te zoeken over de Murettopas in het Valmalenco waar hij over het oude muilezelpad Primolo wist te bereiken.
Hier ontmoette hij een aardig meisje, Mina, dochter van een boer. Zoals te voorzien ontbloeide er tussen de twee een diepe liefde. Zo verliepen er een aantal gelukkige maanden, maar helaas duurde het geluk niet lang. Intussen was namelijk de vader van Guglielmo van verdriet om de vlucht van zijn zoon, gestorven. En na enige tijd bereikte dit bericht ook zijn zoon die daarop grote spijt kreeg over het gebeurde. Hij werd verscheurd door de wens bij zijn geliefde te blijven en het verlangen terug te gaan om zijn vader eer te bewijzen. Tenslotte besloot hij toch te vertrekken, Mina belovend snel terug te komen. Hij was dit ook zeker van plan, maar toen hij eenmaal in Tarasp was, waren er allerlei zaken waardoor hij veel langer bleef dan voorzien.
Er gingen lange weken voorbij waarin verlangen en bezorgdheid elkaar afwisselden in het hart van het meisje. Op een dag overwon de wanhoop het. Ze was ervan overtuigd dat haar geliefde nooit terug zou komen. Daarop verliet zij het huis en ging onder een oude pijnboom zitten op een van die dagen dat de winter nog niet voorbij was maar die haar angst alleen maar versterkte. Alles scheen onzeker tussen de kou en de warmte waarvan ze zich onvoldoende rekenschap had gegeven. En zo werd ze daar gevonden, dood, maar glimlachend, het beeld van een gelukkige liefde die ze alleen in haar droom beleefde. Toen de sneeuw tenslotte gesmolten was, verschenen er op die plaats viooltjes en primula.
Op die plaats werd in 1750 het kerkje van de Madonna delle Grazie gebouwd, een kerkje dat ook te maken had met de liefde want de oude traditie wil dat de maagd te hulp geroepen wordt door de meisjes die een echtgenoot zoeken. Het beeld van Maria wordt ook omgeven door talloze ex- voto die vertellen over de genade die de gelovigen ontvingen.
Maar de Madonna van Primolo is ook bekend door een andere gebeurtenis. In 1882 deed zich hier namelijk een echt wonder voor, waardoor het dorp gespaard werd voor een brand die het hele dorp bedreigde. Tijdens de brand zegende de priester, omringd door de bevolking in gebed de put waaruit het water werd gehaald met wijwater uit de kerk. Daarop begon als door een wonder een grote watervloed te stromen door de straten van het dorp, waardoor de brand doofde. Ter herinnering aan dit wonder worden in Primolo vuren ontstoken op de eerste zondag in augustus, de dag waarop het feest van de Madonna delle Grazie wordt gevierd.
Verhaal ontleend aan de verzameling legendes van Massimo dei Cas.
