Mythen en sagen rond het Comomeer (53): Ardelio en Manenstraal

Mythen en sagen vind je overal ter wereld, zo ook in de streek rond het Comomeer. In deze reeks komen de oude volksverhalen, die van generatie tot generatie daar zijn doorverteld, weer tot leven.

 

In de Comodriehoek vinden we in het gebied boven Torno talrijke zwerfstenen met enorme afmetingen, die hier door het gletsjerijs zijn heengebracht. De Kelten die aan het meer en op de vlakte daarboven leefden, hadden geen idee van de herkomst van deze keien. Wel zagen ze dat deze stenen, die uit graniet bestaan, duidelijk verschilden van de kalksteen van het plateau waarop ze zich bevonden.

Om de herkomst te verklaren namen onze voorouders aan dat bovennatuurlijke krachten, die stenen met deze afmetingen en gewicht konden tillen, hier een rol speelden. Ze keken daarom met respect naar deze manifestaties van goddelijke kracht en kenden er betekenissen en rites met religieus karakter aan toe, daarbij gesteund door de druïden.

Uit deze verre tijden dateert de legende die tot op de dag van vandaag wordt doorverteld en die stamt uit het geloof van de druïden, die er bij bepaalde gelegenheden ook mensenoffers brachten.

Een groep Keltische nederzettingen met namen als Ladamina, Gaydella, Eriate en Paravann, stond onder het gezag van de hoofddruïde Morwedio, de opvolger van Giosimo.
Giosimo, een goedaardige man, had altijd vermeden om bij het uitoefenen van zij geestelijke plichten, over te gaan tot de barbaarse offers die zijn voorgangers brachten. Iedere keer als deze werden voorgesteld wist hij andere rites daarvoor in de plaats te brengen.

Maar Morwedio was een heel ander mens. Als fanatieke aanhanger van oude tradities, zag hij een kans om een gedenkwaardig voor beeld te geven om daarmee het religieus sentiment van zijn volk wakker te schudden omdat hij vond dat men er zich te makkelijk van af maakte. Zijn belangrijkste goden waren juist die van wraak en kastijding, omdat hij zelf een slechte inborst had en genoot van het lijden van anderen.

In zijn werk werd hij geholpen door vier assistenten, één voor iedere nederzetting. Met zijn sterke persoonlijkheid oefende hij een geestelijke macht uit die geen ruimte liet voor kritiek of afwijkende meningen. Alleen de jongste van zijn helpers, Ardelio, durfde soms heel voorzichtig enig initiatief te nemen, waarmee hij echter de woede van Morwedio op zijn hals haalde. Deze zocht een gelegenheid waarbij hij de geest van Ardelio kon breken en hem te dwingen dat te doen wat volgens hem de taak van een goede druïde was.

Nu leefde er in één van de clans een meisje van uitzonderlijke schoonheid, met de naam Manenstraal en de jonge Ardelio werd tot over zijn oren op haar verliefd en wilde haar trouwen. Maar als druïde moest hij daarvoor wel de toestemming vragen aan zijn superieur. Eén van de andere druïden, die jaloers was op Ardelio, had echter Morwedio al gewaarschuwd in een poging Ardelio dwars te zitten.

Nu was het al het derde achtereenvolgende jaar van grote droogte in de zomer, die de oogst zozeer in gevaar bracht dat er hongersnood voor de bevolking dreigde. Morwdio echter deed niets om de mensen gerust te stellen, maar versterkte het bijgeloof van zijn volk, dat deze plaag zag als een straf van de goden Tartates, Taranis en Beleno, het bloedigste drietal van de Keltische Olympus.

Pietra Pendula

Op de verzoeken van de mensen om de beledigde goden te behagen, antwoordde hij dat de enige manier daarvoor was de oude gebruiken weer in ere te herstellen. Hij riep daarom het college van druïden, dat hij in zijn macht had, bij elkaar om te beslissen wat er moest gebeuren. Hij maakte gebruik van de afwezigheid van Ardelio, die er op uit gestuurd was om graan en levensmiddelen te kopen bij een naburige stam op de hoogvlakte. In diens afwezigheid was er niemand die zich verzette tegen het voorstel van Morwedio om aan de goden een jonge, mooie vrouw te offeren bij de heilige steen van de Monte del Sole (de huidige Monte Piatto), de zwerfkei die we tegenwoordig de Pietra Pendula noemen.

De keus viel daarbij onvermijdelijk op Manenstraal, die bij iedereen bekend stond als mooiste meisje van de gemeenschap. Twee van zijn helpers kregen de opdracht haar gevangen te nemen en op te sluiten in het tempeltje waar ze de zuiveringsrite moest ondergaan en voorbereid moest worden op de offering. En niet alleen dat: Morwedio en de jaloerse assistenten stelden voor dat de afwezige Ardelio de rites moest uitvoeren, rites die plaats moesten vinden wanneer de afnemende maan de opening naar het westen toonde, bijna alsof ze het geofferde aan haar borst wilde drukken.

Zo vond Ardelio, toen hij terugkwam een onherroepelijk besluit van de druïden en kon hij niets meer doen tegen de wil van het college van druïden, dat de steun van de bevolking had. Toen de fatale nacht aanbrak werd de ongelukkige Manenstraal gekleed in het wit van de predestinatie en voor de zekerheid vastgebonden op een draagbaar die geheel met geurige bloemen was versierd om haar enigszins te doen verdoven.

Het volk verzamelde zich rond de tweede heilige steen op de berg, de Rubescia (de huidige Rossira) en vormde daar een trieste stoet met in het midden de baar waarop het meisje naar de offerplaats gedragen zou worden. Haar wanhoopskreten en geschreeuw om medelijden werden overstemd door het lugubere gezang van de menigte. Achter haar kwam, zoals voorgeschreven bij het ritueel, de arme Ardelio met in zijn hand het zwaard, klaar om als hij ook maar de geringste kans zag, de banden door te snijden waarmee ze aan de baar was vastgebonden en haar na bevrijding te laten vluchten. Maar het hoofd van de druïden, die zoiets voorzag, had vier gewapende mannen naast hem geplaatst, waardoor hij geen enkele onvoorziene beweging kon maken. Omdat hij geen andere mogelijkheid zag, bad Ardelio voortdurend tot de goden, hen smekend haar vrij te laten en hem daarvoor als offerande te aanvaarden.

Intussen ging de processie voort langs de weg die was geplaveid met granieten stenen die waren verzameld op de hoogvlakte. Iedereen was geconcentreerd, de één op het belang van het offer, de ander vervuld van het leed, zodanig dat niemand merkte dat de lucht werd verduisterd door wolken die een zwaar onweer voorspelden.

Zo kwam de stoet bij de Pietra Pendula. Het meisje werd losgemaakt en voor de heilige steen geleid, waar ze de fatale slag zou ontvangen. Morwedio had het mes al uit de schede getrokken, maar terwijl hij zijn arm hief, doorkliefde een bliksemstraal de lucht en trof de punt van de heilige steen: de druïdische godheden hadden het gebed van Ardelio verhoord. Naast de steen verscheen uit het niets een groot wit paard en in de verwarring die was ontstaan, steeg Ardelio er op, greep zijn geliefde en zette haar ook op het paard. Het dier ging onmiddellijk in galop en men zag het door de lucht verdwijnen onder het woeden van het onweer. Het ging in de richting van een stukje onbewolkte hemel om de twee naar een ver en gelukkig oord te brengen, waar ze samen hun hele leven bleven.

En Morwedio? Hij kreeg tenslotte, zei het onverdiend, de regen die een einde maakte aan de droogte, maar hij stierf nog in hetzelfde jaar de hongerdood omdat hij, fanatiek vasthoudend aan zijn principes had gezworen geen eten meer aan te raken omdat hij er niet in was geslaagd de handen te leggen op Ardelio en zijn prachtige bruid.

 

Sluit je vandaag nog GRATIS aan als Italofan!
Over Ruud Metselaar 109 Artikelen
Ruud Metselaar is emeritus hoogleraar van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij is al tientallen jaren een vaste bezoeker van het Comomeer en heeft zich in die tijd verdiept in de geschiedenis, het landschap en de kunst van dit gebied. Veel van zijn ervaringen werden gepubliceerd in artikelen, waarvan een groot deel is verwerkt in vijf boeken. Meer informatie kan je vinden op http://comomeerinfo.nl/index.html

Taste-Italy.be maakt gebruik van cookies. Door onze website te bezoeken verklaar je je hiermee akkoord. Meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'cookies toestaan" om de surfervaring te verbeteren. Als je doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van de cookie-instellingen of je klikt op "Accepteren" dan ga je akkoord met deze instellingen.

Sluiten