Mythen, sagen en legendes vind je overal ter wereld, zo ook in de streek rond het Comomeer. In deze reeks komen de oude volksverhalen, die van generatie tot generatie daar zijn doorverteld, weer tot leven.
Ten noorden van de Adda ligt het gebied met de naam Costa dei Chech. Hier ligt het dorp Mello met in de wijk Castello de ruïnes van het kasteel van Domofole. Van het middeleeuws kasteel resten alleen nog de toren en delen van de muren en van de kapel van Santa Maria Maddalena.
In de volksmond noemt men dit het ‘kasteel van de koningin’ omdat men geloofde dat de koningin van de Longobarden, Teodolinda, hier had gewoond. Waarschijnlijker is echter is dat dit kasteel de gevangenis was voor de minder bekende Longobardische koningin Gundeberga, onterecht beschuldigd van het beramen van een moord op haar echtgenoot, koning Arioaldo.
Wat er waar is van deze verhalen weten we niet. Een populaire legende vertelt dat er een ten onrechte veroordeelde koningin gevangen zat. Een koningin die zelfs na haar dood geen rust kon vinden voor de haar aangedane smaad. Een koningin die tijdens heldere zomernachten terugkeerde naar de plaats van haar lijden, gekleed in de kleur van de onschuld, dat wil zeggen wit. Ze schijnt dan zonder rust door de ondergrondse ruimtes te dwalen en af en toe naar buiten te komen om naar de lucht te kijken. Daar kan men haar soms zien in het hart van de nacht. Men ziet haar als een bijna doorschijnende figuur, de figuur van een dame in het wit, afstekend tegen de lucht, bleek als een reflectie van de maan op de afbrokkelende muren. Een figuur die meer medelijden opwekt dan angst. Maar over wie ging het nu eigenlijk?
Teodolinda wordt vaak genoemd vanwege haar populariteit onder de bevolking rond het meer. Zo is ook volgens velen de weg die van Como langs de westzijde van het meer loopt, de via Regina, genoemd naar deze koningin. Historici echter menen dat de oorspronkelijke naam via Rezia was, dat wil zeggen weg naar Zwitserland.
De historicus Sidonio Apollinare heeft nader onderzoek gedaan naar de geschiedenis van het kasteel van Domofole.
Hij meent dat niet Teodolinda, maar haar dochter Gundeberga, echtgenote van Arioaldo hier opgesloten werd. Ze werd verliefd op Adalolfo, die haar vroeg zijn minnares te worden. De koningin weigerde echter en Adalolfo, in zijn trots geraakt, meer nog dan in zijn liefde, nam wraak.
Hij liet allerlei mensen rondvertellen over een affaire van de koningin met de machtige hertog van Toscane, Tatone. Zij zouden een moord beramen op koning Arioaldo, waarna Tatone koning zou worden. Nu had de hertog al vele malen bij zijn bezoeken aan het Hof van Pavia zijn devotie voor de koningin getoond, maar volgens boze stemmen was het daarbij niet gebleven.
Het gevolg van deze kwaadsprekerij was rampzalig voor de koningin. Toen Arioaldo het gerucht ter ore kwam, protesteerde Gundeberga natuurlijk en zei dat ze hem trouw was. Maar tevergeefs, de koning liet zijn vrouw opsluiten in het kasteel bij Mello zodat ze ver van Toscane was. Dit gebeurde in 634, Gundeberga bleef 3 jaar opgesloten in het kasteel van Domofole totdat de waarheid duidelijk werd. Adalolfo moest boeten voor zijn leugen en de koningin verkreeg de vrijheid.
Maar misschien is zij het toch die af en toe teruggaat naar deze plaats, geplaagd door de bittere herinneringen die ondanks haar rehabilitatie nooit verdwenen. Het kasteel werd door de Vitali uit Como in 1292 verwoest, later herbouwd maar definitief verwoest door de Graubunders in 1524 toen zij het Valtellina innamen.
