Schilderijen en tekeningen in Italiaanse stijl trekken een italofiel nu eenmaal makkelijker aan dan een of ander Kempens landschap. Logisch dus dat we vroeg of laat op het werk van Hendrik Cleiren zouden stoten. Deze Kieldrechtenaar laat zich regelmatig inspireren door Italiaanse taferelen, waarbij Venetië als leidraad zijn voorkeur geniet. Een vraaggesprek met deze kunstschilder.
Taste Italy: Hendrik, je bent opgeleid als tekenaar. Toch heb je je op het schilderen gestort. Hoe komt dit?
Omdat tekenen de basis is van heel wat artistieke disciplines, leek het me verstandig om daar mijn studiekeuze van te maken. Van in het eerste leerjaar herinner ik me de enthousiaste reacties van juffrouw Jeanne bij het bekijken van mijn tekeningen. Wat mij doodnormaal leek, wist bij sommigen toch emoties los te maken. Mijn grootmoeder merkte op dat ik eigenlijk wel dankbaar mocht zijn met zo’n talent.
In die tijd werden mijn tekeningen voornamelijk geboren uit indrukken die mij niet onberoerd lieten. Zo was een plaatselijke tentoonstelling van de missioneringswerken in Belgisch Kongo het startsignaal voor een reeks tekeningen met kleine zwarte mannetjes met strooien rokjes, in een dorpje van hutjes met strooien daken, omgeven door een exotische wereld gevuld met olifanten, krokodillen, nijlpaarden, leeuwen en hyena’s. Het plezier om met een simpel potloodje en een blad papier een totaal nieuwe wereld te kunnen scheppen en de aanmoedigingen van mensen die voor mij belangrijk waren, liggen waarschijnlijk aan de basis van mijn keuze om met tekenen mijn leven te vullen. Op mijn 7de stond mijn levensweg voor mij al haarscherp uitgestippeld: ik zou tekenaar worden! Dus 11 jaar later stond ik te trappelen van ongeduld om eindelijk aan mijn echte opleiding te beginnen: vrije grafiek in Sint Lukas – Antwerpen. De ontnuchtering volgde na de studies: nergens werd een kunstenaar gevraagd! Zo kwam ik in de reclamesector terecht, als art director bij McCann Ericson.
Taste Italy: Na je werk in de reclame ging je full time schilderen. Het vergt wel enig lef om jezelf te vestigen als fulltime kunstschilder. Hoe start je zoiets op?
Vele beslissingen in mijn leven die zogenaamd iets met lef te maken hebben, komen vooral vanuit het besef dat tijd je hoogste goed is. Toen ik 50 werd, kwam het “nu of nooit” gevoel. Mijn hele leven had ik mijn creativiteit ten dienste gesteld van merken en bedrijven. Mijn eigen ‘lancering’ als beeldend kunstenaar stond haaks op al wat ik voorheen gedaan had. Eigenlijk had ik geen idee van die ‘markt’, laat staan een uitgewerkte strategie. Mijn plan leek bijna de samenvatting van hoe het niet moet. Maar dat was voor mij net de bedoeling. Enkel een paar losse flodders in de stijl van ‘laat gewoon goed werk zien op de juiste locatie en dat verkoopt zichzelf wel’. Op die manier viel mijn lot, om een of andere reden, moeiteloos in de juiste plooi.
Taste Italy: Je keuze aan onderwerpen is ruim en gevarieerd. Hoe kom je tot die keuze?
Het is inderdaad zo dat ik graag wissel van onderwerp. Zo blijven portretten van stieren, paarden en natuurlijk mensen me boeien. Dit werk doe ik meestal in opdracht, net zoals ik soms bedrijfsopdrachten afwerk. Zo kan je in de Delhaize van Willebroek een compositie van de brug van Willebroek bekijken, een werk van liefst 17 meter op 2 meter! Het boeiende aan dit soort werk is de combinatie van mijn jarenlange ervaring als design consultant en de ‘artiest’ die op een totaal andere manier tot een nieuw concept komt.
Taste Italy: Ondanks die portretten en opdrachten heb je een duidelijke voorliefde voor bepaalde Italiaanse thema’s. Zo zie ik een aantal Venetiaanse onderwerpen in je werken. Vanwaar die voorliefde voor Venetië?
Ondanks de miljoenen foto’s, schilderijen en etsen die van Venetië reeds gemaakt zijn, blijft deze stad inspireren. De drang om er nog eentje aan toe te voegen, blijft bestaan… Daarvoor ga ik vroeg op pad, voor dat de toeristen er zijn, en liefst in de zomermaanden omdat je dan al vroeg mooi licht hebt. Uit de honderden genomen foto’s filter ik achteraf, in het atelier, een paar voorbeelden die de basis vormen voor een nieuw schilderij. De foto gebruik ik vooral om de verhoudingen en het licht te bestuderen. Het schilderij wordt in mijn hoofd in een beperkt kleurenpalet omgezet en dan start ik met de compositie op doek.
Venetië is een levende tijdmachine. Bekijk aandachtig enkele schilderijen van een paar eeuwen geleden van Canaletto of Guardi, denk er een paar vaporetti en enkele toeristen bij en je staat terug in het hedendaagse Venetië. Je weet tot op de meter nauwkeurig waar sommige historische figuren in Venetië gelopen hebben. Je kan van op de kade van de Riva degli Schiavoni op een trede van de La Pietà kerk uitkijken over het water, in het volle besef dat op diezelfde trede ooit Antonio Vivaldi datzelfde water overschouwde, want hij was daar koster! Dat raakt me veel meer dan, pakweg, een ‘meet and greet’ met the Rolling Stones.
Taste Italy: Je houdt blijkbaar ook van de Italiaanse sfeer in het algemeen. Hoe kom je aan die thema’s? Waar baseer je je op?
De sfeer van een land wordt meestal gevormd door verschillende treffende elementen die versmelten tot een nieuw harmonieus idee. Voor mij werd mijn idee van Italiaanse sfeer gevormd door de films van regisseurs als Frederico Fellini en Bernardo Bertolucci. Vooral de visuele kracht van die beelden zette me aan tot de Italië schilderijen. Deze reeks werken is een mix van bestaande beelden en fantasie… meestal gekruid met een stukje magie en schoonheid van de Italiaanse vrouwen.
Taste Italy: Hoe kunnen geïnteresseerde liefhebbers met je contact opnemen?
Via zijn Facebookpagina waarop een en ander te bekijken valt of via e-mail.
Dit artikel verscheen in Buonissimo magazine nr 1 uit 2013.
