Italië is al sinds enkele jaren het grootste wijnproducerende land ter wereld. Niet alleen dat, Italië heeft ook het grootste aantal autochtone druivensoorten ter wereld. Naar schatting zouden er meer dan 2000 soorten druiven zijn. In deze reeks bekijken we de bekendste autochtone druivenrassen van Italië.
Aleatico is een ongebruikelijke rode druivensoort die in kleine hoeveelheden in Midden-Italië wordt geteeld. Hij wordt gebruikt voor de productie van droge rode en roséwijnen, maar is op zijn best als dessertwijn die wordt gemaakt op de passito-manier, waarbij de druiven vóór de vinificatie aan de lucht worden gedroogd. Deze zijn weelderig zoet met bloemige aroma’s en smaken van specerijen en rood fruit, vooral kersen.
De muskaatachtige aroma’s van de variëteit verraden zijn nauwe verwantschap met de Muscat Blanc a Petit Grains. DNA-onderzoek heeft ook nauwe verwantschap met Lacrima en Sangiovese aangetoond. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, hebben genetische tests aangetoond dat de Aleatico verschilt van de populaire Griekse variëteit, Liatiko. Aleatico zou oorspronkelijk uit Toscane komen, hoewel sommige onderzoekers wijzen op een Griekse oorsprong voor deze oude variëteit.
Aleatico staat aangeplant in verschillende Italiaanse regio’s, waaronder Lazio (Aleatico di Gradoli), Marche (Pergola) en Puglia (Aleatico di Puglia) in het uiterste zuiden van het Italiaanse schiereiland. Maar zijn beroemdste expressie komt van het eiland Elba voor de kust van Toscane, waar men Elba Aleatico Passito wijnen maakt, die zijn geclassificeerd als DOCG – een zeldzame eer voor een zoete wijn.
Het hete, droge klimaat van Elba is goed geschikt voor de Aleatico, omdat in vochtigere klimaten het ras problemen kan hebben met meeldauwziekten. Het is een vroeg rijpend ras en wordt gewoonlijk vrij vroeg in het seizoen geplukt om wisselvallige weersomstandigheden in de vroege herfst te vermijden. Daarna wordt de druif in de schaduw aan de lucht gedroogd om de suikers en smaken te concentreren alvorens te worden gevinifieerd. Buiten Elba kan men de druif langer laten rijpen en concentreren op de wijnstok, wat een late wijn oplevert, hoewel de passito methode veel vaker wordt gebruikt.
Aleatico is een internationale reislustige druif die niet alleen op het Franse eiland Corsica voorkomt, maar ook in Australië, de Verenigde Staten (met name Sonoma) en Chili, waar hij bekend staat als rode Moscatel, is aangeplant. Het ras wordt nu ook geteeld in verschillende Centraal-Aziatische landen, met name in Kazachstan en Oezbekistan.
