“Quanto sei bella Roma quann’è sera,
quando la luna se specchia dentro ar fontanone…”
“Wat ben je mooi Rome als het avond is, wanneer de maan zich spiegelt in de fontein…”
zingt Antonello Venditti in de jaren zeventig in het populaire nummer “Roma capoccia” dat geen enkele Romein onverschillig laat. Zoals ook de Fontanone op de Janiculum heuvel, een van de meest geliefde monumenten in Rome en niet zelden een romantische herinnering voor vele Romeinen.
Water in Rome
In Rome staan honderden fonteinen. Water en Rome zijn sinds altijd al met en door elkaar verbonden. Zo ook de monumentale waterfontein, Er Fontanone, het eindpunt van het Aquaduct van Trajanus dat de watertoevoer naar Trastevere en het Vaticaan moest garanderen.
Tot de bouw van dit aquaduct in de eerste eeuw na Christus moesten de mensen het stellen met het meestal ongezond water van een aquaduct dat gebruikt werd voor de waterspelen van keizer Augustus.
Maar in Rome leefden toen al meer dan een miljoen inwoners en de toevoer van drinkwater bleef een groot probleem. Eeuwen gingen voorbij met steeds groeiende waterproblemen. Tot met de bouw van de “Mostra dell’Acqua Paola” in de 17de eeuw daar verandering in kwam en het water regelmatig naar Trastevere en de buurt van het Vaticaan begon te stromen.
Maar het water van deze fontein bleek wel niet helemaal drinkbaar te zijn. Hoor je zeggen “Valere come l’acqua Paola” dan is dat niet echt een compliment, het wijst op iets dat niet veel waard is. Wat natuurlijk niets afdoet aan de majestueuze fontein en het panoramisch uitzicht over de stad.
Er Fontanone
De monumentale “Mostra dell’Acqua Paola” werd al snel Er Fontanone in de volksmond. Paola omdat het Paulus V Borghese was die ze liet bouwen aan het eindpunt van het Trajanus aquaduct. We zijn in het begin van de jaren 1600 en de architect is Giovanni Fontana. Een betere naam kon hij niet hebben.
Volgens een paapse traditie werd de grootse fontein opgericht met ‘bedorven marmer’, dat wil zeggen met marmer afkomstig van andere beeldhouwwerken. In dit geval waren dit de Fori imperiali, de tempel van Minerva en het graniet uit de oude basiliek van Sint Pieter. Niemand schandaliseerde zich hierover in die tijd, men keek alleen naar het eindresultaat en het prachtig scenario van de Fontanone leed geen twijfel.
Je staat dan wel op het hoogste punt van de Janiculum heuvel met een fantastisch panorama over Rome, voor een indrukwekkende enorme fontein met grote bogen gescheiden door rode en grijze granieten kolommen, geïnspireerd aan de triomfboog van Porta San Pancrazio in Rome. Voor een groots monument bekroond door het groot pauselijk wapen van Paulus V ondersteund door twee gebeeldhouwde engelen. De heraldische draken en adelaars die je ziet zijn de symbolen van de familie van de paus, de Borghese.
En wil je Er Fontanone voor altijd herinneren, ga dan, op de tonen van “Roma capoccia”, ’s avonds laat wanneer de maan zich weerspiegelt in het stromend water en het hele monument verlicht.
Een fontein die je omarmt
De Romeinse zanger Antonello Venditti was niet de enige die inspiratie vond in Er fontanone. Heel wat artiesten, dichters en regisseurs hebben hun versie gegeven.
In La grande Bellezza, de film die in 2013 een Oscar won, liet regisseur Paolo Sorrentino de camera over en door de fontein vliegen op de donkere tonen van het lied “I lie” van David Lang. Waar anders dan bij Er fontanone kon de hoofdactrice in “Stasera a casa di Alice” van Carlo Verdone een fotoshoot maken? Zelfs een 007 zoals Daniel Craig in Spectre wilde de bekende fontein van de Janiculum gezien hebben.
Niemand die Rome bezoekt kan er aan ontkomen. Er Fontanone van de Romeinen met haar fantastisch panorama moet je gezien hebben.
