Heb je juist de trappen van het Romeins Capitool beklommen of de pas geopende Republikeinse tempels van Largo Argentina bezocht? Ben je toe aan een rustige pauze in de schaduw?
Ga dan naar piazza Mattei, op vijf minuten wandelen van Largo Argentina of Piazza del Campidoglio.
De fontein van de schildpadden
Zoek naar Piazza Mattei en je komt op een klein pleintje met historische gebouwen.
Je ziet ze onmiddellijk: de fontein van de schildpadden, gebouwd op het einde van de 16de eeuw naar een ontwerp van Giacomo della Porta en misschien wel een van de mooiste fonteinen van Rome.
Tussen het stromend water dat vooral ’s avonds glanst op de bronzen sculpturen, zitten vier gespierde efeben. Hun voeten rusten op dolfijnen uit wiens mond het water gutst dat in schelpen wordt verzameld. De efeben heffen een arm op naar de rand van de kuip, waar de beroemde schildpadjes zitten die de hele fontein in hun ban hebben. Deze waren niet voorzien in het oorspronkelijk ontwerp maar sinds ze er staan zijn ze de tengere protagonisten van de fontein geworden..
Het was tijdens een restauratie van de fontein in de helft van de 17de eeuw dat paus Alexander VII de lege handen van de efeben esthetisch gezien helemaal niet mooi vond. De beeldhouwer Bernini loste het probleem op en creëerde de vier schildpadjes die over de rand van de kuip naar het water in de handen van de jonge mannen lijken te kruipen.
Piazza Mattei en het dichtgemetseld raam
Als je op het plein, dat ook wel eens het Mattei-eiland wordt genoemd, even rondkijkt zie je op nummer 17-19 een mooi historisch gebouw, het paleis van de familie gebouwd en gerenoveerd tussen de 15de en de 16de eeuw. Heb je de kans om een kijk te nemen achter het witmarmeren portaal dan zie je een mooie binnenplaats met een galerij van grijze marmeren zuilen, een loggia en een prachtige trap, waar de perikelen van de familie Mattei zich hebben afgespeeld.
Buiten op de gevel hebben de monochrome afbeeldingen van vroeger plaats gemaakt voor een geheimzinnig dichtgemetseld raam, dat de legende van liefde en gok van de fontein van de schildpadden verzegelt.
De fontein van gok en romantiek,…
Het verhaal gaat dat een van de hertogen Mattei, dol op gokken, erin geslaagd was in één klap zijn hele familievermogen te verliezen.
Een tragedie in de tragedie, de gokverslaafde hertog stond op het punt met een mooie edelvrouw te trouwen. Toen de toekomstige schoonvader de miserabele financies van de hertog ontdekte, weigerde hij hem de hand van zijn dochter te geven. De beledigde jongeman bleef echter niet bij de pakken zitten en liet in één nacht een prachtige fontein voor zijn paleis bouwen: de fontein van de schildpadden. De volgende ochtend nodigde hij zijn verloofde en haar twijfelende vader uit om door het raam van zijn residentie te kijken en riep uit: “Dit is wat een straatarme Mattei in een paar uur kan bereiken!” En eind goed, al goed, de jonge hertog trouwde met zijn geliefde en ter herinnering liet hij het fameuze ‘raam van de fontein’ dicht metselen.
… gevoed door het Aqua virgo
Waarheidsgetrouw moet er wel worden gezegd dat de eersten die de fontein hebben gezien niet uit het raam van Palazzo Mattei hebben gekeken. Een zwak punt in de legende, naast het onwaarschijnlijk bouwtempo, want het gebouw werd zo’n dertig jaar na de fontein gebouwd.
Wel had de familie Mattei ervoor gezorgd dat na de restauratie van het Aqua virgo-aquaduct in 1570 een ondergrondse leiding van het Acqua vergine door haar eigendommen in de stad kwam. Tien jaar later werd de Fontana delle Tartarughe gebouwd, wachtend op het paleis Mattei. Of waren het misschien de schildpadjes die het lot van de verliefde gokkende hertog hebben gekeerd, want die werden pas in 1658 aan de fontein toegevoegd?
Zwervende schildpadjes…
Sinds Bernini ze heeft gebeeldhouwd hebben de schildpadden al heel wat meegemaakt. Ze zijn verschillende keren verdwenen maar altijd weer teruggevonden, in 1906, 1944, 1979, tot ze uiteindelijk veilig werden tentoongesteld in de Capitolijnse musea. Op straat vinden we nu perfecte kopieën die blijven glanzen in de handen van de efeben.
… tot in San Francisco
De Fontein van de schildpadden verleidt haar bezoekers. William en Ethel Crocker lieten begin twintigste eeuw een kopie voor hun villa maken die nu in het Huntington Park in San Francisco staat.
Le Tartarughe Eat & Drink
Blijf nog even relaxen op Piazza Mattei en ga zitten aan de tafeltjes van het sympathieke café-restaurant ’Le Tartarughe’ op twee meter van de legendarische fontein.
Fontana delle Tartarughe
Piazza Mattei – Rome
