Ergens had ik gelezen dat Agnone de bijnaam ‘stad van de zeven kerken’ heeft. Wat dat te betekenen heeft ontdekte ik de dag na aankomst, toen ik op zondagochtend wakker werd van het sonore gedreun van tientallen kerkklokken die met hun eindeloos gebeier een overweldigend concert ten gehore brachten. Hoewel ik bijna het bed uit trilde bleef ik nog heerlijk een half uurtje liggen luisteren.
Agnone heeft veel meer dan zeven kerken, dus die ‘zeven’ is symbolisch, of een getal uit een ver verleden. De oudste is de San Marco, gebouwd door Venetianen, vandaar de naam.
Venetianen, hoe zit dat? We zijn hier immers in Molise, ver weg van de Serenissima. Maar de geschiedenis van Italië is complex: in het hart van de Middeleeuwen was er een machtige familie, de Borrelli, die heerste over het zuidelijke deel van Abruzzo en het noorden van Molise. Leden van deze familie waren in dienst van de Republiek Venetië als huurlegercommandanten, en op enig moment namen zij groepen Venetiaanse soldaten en ambachtslieden mee naar hun thuisgebied. Daarmee begon, in de twaalfde eeuw, ook de echte geschiedenis van Agnone.
Zoals gezegd, kerken zijn er genoeg in Agnone. De meeste zijn romaans of gotisch, maar het interieur is vaak in barok getransformeerd. De Sant’Emidio is misschien wel de meest bijzondere kerk, met een prachtig gotisch portaal en een rozet daarboven. Binnen staat de hele kerk vol met attributen van beschilderd houtsnijwerk: de altaren, de preekstoel, de beelden, de plafonds, alles is van hout, polichroom beschilderd. Je hoeft het niet mooi te vinden, maar apart is het wel.
Absolute trots van Agnone – en ook weer gerelateerd aan de religieuze wereld – is de Fonderia Marinelli, een klokkengieterij. Niet zo maar een fabriekje, want deze Fonderia geldt met een geschiedenis die zo’n duizend jaar teruggaat als het oudste (familie)bedrijf van Europa. Een bezoek aan de gieterij (je kunt er een rondleiding boeken) is buitengewoon interessant. Er wordt nog volkomen ambachtelijk gewerkt en de procedés en middelen van nu zijn dezelfde als die van honderden jaren geleden. Het hele proces om één enkele klok te maken vergt maar liefst drie maanden…
De rondleiding door de Fonderia omvat ook een bezoek aan het museum, waar je onder andere gepensioneerde klokken ziet staan, totaal verweerd en met uitgesleten binnenwanden. Zij ondergaan hier hun lot na met ontelbare klepelslagen dienst te hebben gedaan door de eeuwen heen.
Ondankbaar? Wellicht; als ik klok was zou ik liever omgesmolten worden en zo aan een nieuw leven beginnen.
Agnone fascineert ook in de details. Al rondwandelend valt je oog op de meest uiteenlopende verrassende straatornamenten en uithangborden.
Wat te denken van deze: ‘Blijf niet staren gij domkop, zo heeft de baas het gewild.’
