Isabella Morra was een jonge intelligente en ontwikkelde vrouw die leefde in de eerste helft van de 16e eeuw, een tijd waarin alle macht aan de mannen was. Hoewel ze nooit enig officieel onderwijs genoten had, schreef Isabella prachtige poëzie. Zij had alles geleerd van haar vader die haar onderricht gaf in zijn bibliotheek.
Haar vader merkte haar bijzondere interesse en intelligentie op maar haar ontplooiing maakte haar broers bang. Meisjes gingen in die tijd niet naar school maar hielden zich bezig met koken, weven, kinderen grootbrengen en huishoudelijke taken. Isabella, die stamde uit een rijke en edele familie, was eigenlijk een feministe voor haar tijd. Ze ging alleen op stap terwijl meisjes geëscorteerd moesten zijn door een broer of ouder en stelde zich heel onafhankelijk op.
In Valsinni mochten vrouwen nog tot de jaren ’80 van de vorige eeuw niet alleen op stap, ook niet met een verloofde. Isabella studeerde verder en bleef schrijven. Ze ging een spirituele relatie aan met Diego naar wie ze brieven schreef in de stijl van Petrarca. Ze onderhielden een literaire relatie, die naar alle waarschijnlijkheid platonisch was. Petrarca studeren zonder ooit naar een universiteit geweest te zijn was uitzonderlijk en duidde op haar hoge intelligentie. Daarnaast schreef ze ook in de lokale taal, het italiano volgare.
Isabella kwam uit een gezin van acht kinderen. Ze had nog een zus en zes broers. Haar vader was een Napolitaan van origine maar streed tegen de Spaanse overheersers. Hij werd hiervoor ter dood veroordeeld en moest vluchten naar Frankrijk. Isabella was acht jaar toen haar vader vertrok.
Ze wachtte 18 jaar lang op zijn terugkeer en ontwikkelde zichzelf verder. In zijn bibliotheek bestudeerde ze Dante en Petrarca. Het kasteel waarin ze woonde, beleefde ze als haar gevangenis. Dagelijks tuurde ze naar de rivier de Sinni, die door de vallei ‘valle di Sini’ loopt, en hoopte ze op een boot om te kunnen vluchten. Ze praatte met de natuur en de rivier net als Franciscus van Assisi met de dieren praatte. Isabella had veel fantasie en noemde de vallei de ‘valle delle donne’. Via de rivier stuurde ze boodschappen in de hoop dat die haar vader zouden bereiken en dat hij zou terugkomen. Ze vertelde over haar lijden, pijn en angst om door haar broers gedood te worden.
Haar vader kwam echter niet terug en drie van de broers beschuldigden haar van een affaire met Diego die gehuwd was en kinderen had. Volgens hen bracht ze de familie te schande en hadden ze het recht haar te doden. Hoewel ze een hechte band had met haar moeder kon deze niet verhinderen dat ze op 26 jaar door de broers met een messteek in het hart gedood werd om de eer van de familie te redden.
Benedetto Croce, de beroemde filosoof uit Napels, ontdekte haar poëzie en het kasteel op de top van de Monte Coppolo. Het kasteel dateert van de Noormannen en zorgde voor de verdediging. Het was aanvankelijk een voorbeeld van militaire architectuur met schietgaten, vluchtwegen en een grot om graan, olie en voedsel in te bewaren. Momenteel is het kasteel ingericht in het teken van Isabella Morra, hoe ze er leefde, haar kledij etc.
De sleutelbewaarder is gepassioneerd door Isabella’s verhaal en vertelt graag urenlang over deze indrukwekkende jonge vrouw. Hij vond ook een document waarin stond dat Karel V haar vader in ere had hersteld. Een groot deel van Isabella’s poëzie ging verloren, vernietigd door haar broers. Jaarlijks tussen 15 juli en 31 augustus vindt te Valsinni de ‘Estate d’ Isabella’ plaats. Je kan er elke avond genieten van kunst, tentoonstellingen, artisanaal werk, poëzie en minnestrelen. Dit alles in middeleeuwse kostuums en middeleeuwse atmosfeer.
