Op zoek naar het echte Italië? Op zoek naar de rauwe werkelijkheid die de hedendaagse cultuur voorafging? Op zoek naar de oorsprong van de Italiaanse identiteit?
Zanger, schrijver en acteur Nanni Svampa (Milaan, ° 1938-) gaat bij deze zoektocht uit van de meest eenvoudige volksverhalen, die in hun gezongen vorm het dichtst staan bij de etnische realiteit. Zo schildert hij ‘het leven zoals het was’ vanuit de visie en de interpretatie van de kleine man. Hij toont hoe het was en laat vooral genieten.
De soldaat, het liefje, de moordenaar, de eenvoudige ambachtsman, de minestreel, de man in de straat of de arbeider op de rijstvelden… allen hebben hun verhaal en hun eigen eer en moraal. Hun verhalen zijn ongekunsteld, recht voor de raap, zonder scrupules, brutaal maar vaak barstend van levensvreugde en ‘calore umano’. Svampa gebruikt de taal van het volk, met name het Milanese dialect, maar ook wel standaard Italiaans. Hij slaagt erin het Milaan van de vorige generaties levensecht in beeld te brengen. Schuif mee aan tafel in de ‘osteria’ en zing mee: ‘Il vino fa cantar’. Een lach en een traan, niet alles is kommer en kwel.
Na zijn universitaire studies als econoom leeft hij zich uit in studentencabaret en besluit als zanger, acteur en arrangeur van volksliederen door het leven te gaan. In de muziek is generatiegenoot Georges Brassens zijn grote voorbeeld. Door diens liedjes te vertalen en over te brengen naar het Milaan van toen, brengt Svampa niet allen ode aan zijn idool maar toont hij aan hoe grensoverschrijdend menselijke motieven zijn.
De zachte anarchist
De figuur van Nanni Svampa is onlosmakelijk met Milaan verbonden, zelfs met het hele Lombardische roerend erfgoed, bij uitbreiding met de voortzetting van de niet noodzakelijk streekgebonden vocale gebruiken. Hij is zowel komisch acteur, zanger, ‘verhalenzanger’ (cantastorie) als eminent dialectoloog. Zo ‘vertaalde’ hij een belangrijk deel van het oeuvre van de Franse zanger Georges Brassens naar het Milanees. Svampi hoort thuis in het rijtje der Lombardische grootheden als Giorgio Gaber, Dario Fo en Enzo Jannacci. Het burleske, zacht anarchistische verhaal van deze zangers, acteurs en cabaratiers heeft daar een voedingsbodem.
Lees de rest van dit artikel in Buonissimo uitgave 1/2017 (februari 2017). Bestel deze uitgave of sluit aan als lid.
