6 december is het weer zover. Dan komt de grote kindervriend weer aan met zijn stoomboot vanuit Spanje. Als volwassene leer je dat Sinterklaas eigenlijk niet uit Spanje maar uit Turkije kwam. Als we echter nog wat dieper graven, blijkt dat Sinterklaas – en ook heel het Sinterklaasverhaal – vooral te maken heeft met Italië.
Myra
Nicola werd in 270 na Christus geboren en was al op jonge leeftijd bisschop in Myra. Dat lag destijds in Griekenland, maar behoort nu tot Turkije. Na zijn dood op 6 december 342 kreeg hij een graf in Myra en heilig verklaard omwille van al zijn goede daden die hij in zijn leven had verricht. De islamitische Turken veroverden Myra echter in de 11e eeuw, waardoor elke vorm van christelijke religie uit den boze was en pelgrims niet langer het graf mochten bezoeken. De Italianen hebben daarom in 1087 de overblijfselen van Nicola naar Bari gehaald en opgeborgen in een speciaal voor hem gebouwde kerk, de Basilica di San Nicola.
In Italië heet onze Sinterklaas (eigenlijk Sint Nicolaas) dus ‘San Nicola di Bari’. Het heiligenbeeld van San Nicola toont echter geen blanke man met lange witte baard zoals wij hem kennen, maar eerder een zuiders type met een grijze baard.
De schoen van Sinterklaas
In Italië is Sint Nicolaas patroonheilige van o.a. apothekers, kooplieden, zeelieden, vissers, slachtoffers van juridische dwalingen en advocaten. Meest bekend – bij ons – is dat hij beschermheilige is van de armen, de kinderen en de jeugd. Dit volgt uit de legende dat hij ooit drie jonge meisjes heeft geholpen die niet konden huwen omdat hun vader als koopman failliet was gegaan en dus voor zijn dochters geen bruidsschat kon betalen. Sint Nicolaas strooide daarop ‘s nachts ongemerkt zo kwistig met zakjes geld door het raam van hun kamer dat er zelfs munten terechtkwamen in hun schoenen. Vermoedelijk is de traditie van ‘de schoen klaarzetten voor Sinterklaas’ hieruit ontstaan. Het kinderliedje ‘Sinterklaas kapoentje, strooi wat in mijn schoentje’ is een andere verwijzing naar deze legende.
Sinterklaas in Italië
In Italië viert men Sinterklaas, zoals wij die kennen, enkel in Alto Adige. In de rest van Italië vieren de meisjes en de huwbare vrouwen Nicola op de eerste zondag van mei, de datum dat zijn beenderen naar Italië zijn gebracht. Allen uiteraard hopend op enkele zakjes goud…
En waarom komt de Sint bij ons dan uit Spanje? Dit kan verklaard worden door het feit dat de Italiaanse stad Bari lange tijd in handen van de Spanjaarden was.
