Tijdens reizen door Italië zie je steeds weer die prachtige beelden of potten die tuinen sieren. Vaak zijn de beelden vervaardigd van terracotta, wat letterlijk gebakken aarde betekent. Italië is van oudsher het land van de terracotta. Nog steeds vind je er die kleine familiebedrijfjes waar liefde voor het vak wordt uitgeoefend. Met name in Toscane kom je het échte ambacht nog tegen.
Terracotta van de lokale vakman
Terracotta wordt sinds mensenheugenis gebruikt. Overblijfselen uit historische tijden zijn hiervan het bewijs. De bijzondere samenstelling zorgt ervoor dat vazen en potten eeuwenlang bewaard konden blijven. Het poreuze karakter zorgt voor een perfecte vochtgraad van de aarde.
Er zijn nog talloze plaatsjes waar het vak van pottenbakker op ambachtelijke manier wordt uitgeoefend. Vakmensen die met hart en ziel met hun passie bezig zijn. Ben je in Toscane, dan is de kans groot dat je in een verlaten dorp prachtige potten of vazen tegenkomt, vervaardigd door de lokale vakman. Vaak bedrijfjes die van vader op zoon zijn overgegaan. En daarmee is gelukkig de kunst van het pottenbakken gewaarborgd.
Impruneta: pottenbakkers door de eeuwen heen
Een dorp in Toscane dat beroemd is vanwege haar terracotta, is Impruneta. Gelegen in de prachtige valleien van de Greve en Ema en geflankeerd door de dennenbomen op de heuvel. ”In pineta” betekent in de dennenbossen.
In Impruneta maakt terracotta een belangrijk deel uit van het dagelijks leven. Veel mensen verdienen er hun brood mee. Het terracotta van Impruneta kenmerkt zich door het oog voor detail waarmee men het pottenwerk ontwerpt, de decoratie en de onmiskenbare kleur. Al in de tijd van de Etrusken bakte men hier terracotta. In latere periodes, vooral in de Renaissance, ontdekten de rijke en machtige families zoals De Medici de schoonheid van het product. Zij versierden hun villa’s en tuinen rijkelijk met potten, beelden en ornamenten.
Aardewerk mét een stempel
Het terracotta afkomstig uit Impruneta onderscheidt zich door haar bijzondere vormen, warme kleuren en kwaliteit. Om de mensen zeker te laten weten een ambachtelijk product te hebben gekocht, voorziet men de aankoop van een stempel. De stempel “Cotto Imprunetino” mag alleen worden toegepast voor een lokaal en ambachtelijk geproduceerd aardewerk.
Daarenboven moet het terracotta gemaakt zijn van de grondstof “terre turchina” ofwel blauwe aarde. Dit is een kleisoort die uitsluitend voorkomt in Impruneta. Door de unieke samenstelling krijgt de terracotta wanneer het gebakken is die mooie, volle kleuren. Tijdens het bakproces krijgen de producten hun vorstbestendige eigenschappen. Daardoor kunnen ze ook in de winter prima buiten blijven staan.
Meester pottenbakkers
Vroeger al was het Cotto Imprunetino zeer exclusief. Ook in onze tijd verdient het product alle eer. Tot op de dag van vandaag vervaardigt men de terracotta op ambachtelijke wijze. Meester-pottenbakkers oefenen hun vak nog steeds op traditionele wijze uit. De aangevoerde klei wordt er zo lang gekneed totdat een donkergrijze massa ontstaat. Met zijn vuisten slaat de pottenbakker tegen de wanden van de mallen. De mal blijft veertien dagen drogen.
Eenmaal in de tuin beland en wanneer weer en seizoenen er hun sporen op hebben achtergelaten, is het terracotta uit Impruneta op z’n mooist.
Meer over terracotta in Toscane lees je hier.
