In deze reeks belichten we telkens een model dat in de geschiedenis van de (Italiaanse) auto een belangrijke rol heeft gespeeld, zij het door zijn techniek, styling, populariteit of andere reden.
Vergeet exotische sportwagens. De échte iconische auto’s zijn de meest simpele alledaagse auto’s. Natuurlijk moeten ze extra troeven hebben, zoals intelligent design, aaibaarheid, rijplezier en lage kosten. Ontwerper Giorgetto Giugiaro zei over de Panda dat hij was als een paar jeans. Eenvoudig, maar robuust en praktisch en het kan door iedereen gebruikt worden, ongeacht de status. Vanaf het moment dat een model koosnaampjes krijgt, wordt het een icoon. En zo zijn er niet veel geweest in de autogeschiedenis: de Fiat 500, VW Kever, de originele Mini, de 2PK. De Panda is zich in dit rijtje aan het nestelen.
Ingenieus ontwerp
De auto waarmee je iedereen uitlachte (wie kent nog de grappige reclame?) werd onthuld op het Autosalon van Genève in 1980. Bedoeld voor de automobilist die eenvoudig van A naar B wilde, was de Panda een vlotte, praktische en heel handige auto voor weinig geld. Wat de Fiat 500 was in de jaren ’50, was de Fiat Panda in de jaren ’80: basistransport met een doordacht en sympathiek design en zo ingenieus ontworpen dat iedereen zag hoe groot de meerwaarde van intelligent design in zijn meest eenvoudige vorm kon zijn. Alle lof gaat hier naar designer Giorgetto Giugiaro, de beroemde ontwerper van talloze succesvolle auto’s, die op vraag van Fiat op de proppen kwam met zijn idee over hoe een compacte Fiat er uit moest zien. En of het werkte: na het salon van Genève ontving Fiat al onmiddellijk 70.000 bestellingen.
Overigens verwijst de naam Panda niet naar de tweekleurige beer, maar naar Empanda, de Romeinse godin en beschermster van reizigers.
De Panda is zeer hoekig, wat uiteraard een stijlkenmerk van die tijd is. Het voordeel is dat de Panda veel ruimte biedt, met plaats voor vijf inzittenden en een voldoende grote koffer, en dat allemaal in een autootje van 3,38 meter lang. Alle ruiten zijn vlak, wat bespaarde op de productiekosten, en de ramen links en rechts zijn uitwisselbaar. Met de grote raamoppervlakten baadt het interieur in het licht, wat bijdraagt aan het ruimtegevoel.
Het interieur is eveneens inventief ontworpen. Het dashboard bevat voor de chauffeur één blok waarin alle tellers, meters en bedieningsknoppen zitten. Voor de rest bestaat het uit een reep opgehangen stof dat zo dienstdoet als aflegruimte voor talloze dingen. Ook de zetels van de eerste modellen zijn erg slim uitgedacht: ze bestaan uit enkele buizen en mousse en zijn overtrokken met hoezen. Die kan je makkelijk verwijderen om te wassen. De achterbank kan je op diverse manieren ophangen zodat ze ook dienst kan doen als opbergrek.
Fuoristrada
De Panda werd door Fiat in 1980 op de markt gezet als grote concurrent voor de andere iconische basisauto’s zoals de langlopende Citroën 2PK en de Renault 4, met die uitzondering dat de Franse concurrenten al heel lang meegingen en de Panda een veel moderner alternatief was dat beter inspeelde op de eisen des tijds. De Fiat Panda was buitengewoon doordacht in een periode dat de automobilist steeds veeleisender werd.
In 1984 kreeg de Panda een nieuwe dimensie toen er een heuse 4×4 versie kwam, eveneens een idee van Giugiaro. De auto werd zo de meest compacte en goedkope terreinwagen op de markt en omwille van zijn terreincapaciteiten was het de uitverkoren auto van menige Italiaan die in de bergen woonde. In 1986 was de Panda de kleinste auto die beschikbaar was met een dieselmotor en in 1990 was de Panda Elettra één van de eerste elektrische auto’s op de markt.
Awards
De Panda heeft talloze design-awards gekregen en ook voor Giugiaro – die nochtans illustere merken als Maserati, Ferrari, Lamborghini en Alfa Romeo op zijn palmares heeft staan – blijft het persoonlijk zijn favoriete ontwerp. Ook nu nog, bijna 20 jaar nadat de auto uit productie is gegaan, blijft de originele Panda in Italië nog sterk aanwezig in het dagelijkse straatbeeld. Bij ons kreeg de Panda enorm veel bijval toen Eugène in Man Bijt Hond aantoonde hoe praktisch de Panda is.
De eerste serie Panda is gebouwd geweest tot 2003 in 4.491.000 exemplaren. Dat jaar verscheen de tweede serie Panda (ontworpen door Bertone) die het schopte tot ‘Auto van het Jaar’. In 2012 kwam de derde serie Panda, die zeer recent werd opgefrist. De Panda is na al die jaren nog steeds de best verkochte compacte auto van Europa.
