De muren spreken – I muri parlano – Walls talk is een interessant internationaal project, dat werd opgestart door Joris Wouters in 2015. Na tentoonstellingen in Antwerpen, Brussel, Alden Biezen, Amersfoort, Rome en Lucca is dit project nu afgerond. De laatste exemplaren van het boek “De muren spreken – I muri parlano” zijn nu verkrijgbaar voor 25 euro (ipv 35 euro), verzending inbegrepen.
Wist u dat Italiaanse muren kunnen spreken? Naast prachtige landschappen, tempels, kerken, kastelen, beelden, fresco’s… heeft Italië nog veel andere schatten. Muren bijvoorbeeld kunnen vaak zeer expressief zijn. Zo bracht mijn collectie foto’s van Italiaanse muren, met en zonder graffiti, me op het idee om een project op te zetten rond muren en woorden. Een project dat resulteerde in een boek en een tentoonstelling.
Verrassend
“De muren spreken” is een internationaal project over de schoonheid van muren en de kracht van woorden. 55 woorden werden aangereikt door 55 mensen die een bijzondere band hebben met de Italiaanse taal: schrijvers, dichters, vertalers, journalisten, leraren, kunstenaars… Hun woorden werden daarna vormgegeven door 55 kalligrafen uit 13 landen. Bij de woordengevers zijn onder meer: Stefano Caneva, Herman Cole, Giacomo Lariccia, Aldo Penna, Ilja Leonard Pfeijffer, Ine Roox, Steven Van Raemdonck, Andrea Vreede, Hedwig Zeedijk en vele anderen. De 55 kalligrafen zijn allemaal ervaren letterkunstenaars zijn, van Sigrid Artmann en Massimo Polello tot Loredana Zega.
Kwaliteit en diversiteit zijn twee belangrijke elementen, zowel bij de woordengevers als bij de kalligrafen. Een ander essentieel kenmerk van dit project is de verrassing. De 55 woordengevers wisten niet op welke muur hun woord zou terechtkomen. Ze wisten niet welke kalligraaf hun woord zou kalligraferen. En de 55 kalligrafen konden hun woord niet kiezen en ook hun muur niet. Ze kregen wel een briefing, met een uitleg over de betekenis en de context van het woord. Het was een kwestie van vertrouwen en loslaten. De selectie van de foto’s en de combinatie van de 55 muren met de gekalligrafeerde woorden deed ik in samenwerking met Joke van den Brandt, voorzitter van Kalligrafia, en Emiliano Manzillo, voorzitter van Dante Alighieri Antwerpen. En ook bij ons was er de verrassing…
Veelzeggend
Waarom zijn Italiaanse muren nu mooier of interessanter dan muren in België of Nederland? Italiaanse muren trekken vaak graffiti aan. Maar ook muren zonder graffiti kunnen veelzeggend zijn. Italië is het land van de afbladderende, pokdalige, ongemanierde muren, maar ook van de naïeve, altijd weer verfrissende vernieuwing. Door al die kleuren, vervagende schilderingen, vegen en strepen worden het abstracte kunstwerken, gemaakt door de natuur. De muren in België en Nederland zijn veel “netter”, ze worden veel sneller schoongemaakt en herschilderd. Ze kunnen meestal niet echt verouderen, ze krijgen niet de kans om hun ware aard te tonen. “In Italië lijkt het alsof de muren, net als de mensen uit dat land, zich vrijer durven te geven en met minder terughoudendheid hun aard durven te tonen.” Zo staat het letterlijk in een boek over Italiaanse architectuur, uitgegeven in Amsterdam in 1952!
“De muren spreken” of “i muri parlano” laat een grote diversiteit van muren zien. Soms zijn het grote, complete muren, dan weer fragmenten. De muren roepen niet, ze schreeuwen niet, de muren spreken, en soms fluisteren ze… Het belangrijkst zijn de kleuren, het lijnenspel en het karakter van elke muur. Ze zijn ook allemaal erg verschillend, net als de gekalligrafeerde woorden, die in dialoog gaan met de muur.
Grensoverschrijdend
Wat betreft de kalligrafie is het opvallend dat heel de geschiedenis van het Westers schrift de revue passeert. De statige Romeinse kapitalen, het gotisch en het renaissanceschrift… Maar het merendeel bestaat uit woorden die op zeer persoonlijke wijze geschreven zijn. Zo maakt de hedendaagse kalligrafie zich vrij van het keurslijf van het slaafs reproduceren van lettertypes. Belangrijk is ook dat de 55 deelnemende kalligrafen afkomstig zijn uit 13 landen. Ze hebben zich allemaal ingeleefd in dat ene woord dat ze gekregen hadden, in de inhoud, de betekenis, de klank, het gevoel…. met als opdracht dat ene woord in een expressieve, originele vorm te gieten. Door die verschillende invalshoeken en al die nationaliteiten is het ook een grensoverschrijdend, intercultureel project geworden.
Essentieel is de ontmoeting van mensen, muren en woorden, de “cross-over” van verschillende kunsten en disciplines: fotografie, kalligrafie en taal, in dit geval de Italiaanse taal. Alleen zijn het nu geen “graffiteurs” die op de muren schrijven, maar kalligrafen, zonder dat de muren worden aangeraakt, in een artisanaal-digitaal proces. De kracht van de taal, de ruwe schoonheid van een muur en de elegante schoonheid van het handschrift: in “I muri parlano” komt het allemaal samen.
Auteur: Joris Wouters. Meer info
De laatste exemplaren van het boek “I muri parlano” zijn rechtstreeks via de auteur te bestellen. Stuur een email en betaal via bankrekening BE18 3200 4014 7865.
