Italiës hoogst geëerde schrijver overlijdt op 14 september 1321. Maar laten we beginnen bij het begin. Dante komt in het jaar 1265 ter wereld in Firenze. Via zijn semi-autobiografische Komedie is bekend dat Dante zeer waarschijnlijk een Tweeling is, waarmee zijn geboortedatum ergens tussen 22 mei en 21 juni ligt. Zijn stamboom is zo labyrintisch als het middeleeuwse Firenze, maar zijn vader is Alighiero di Bellincione en zijn jonggestorven moeder Gabriella degli Abati, ook wel Donna Bella genoemd. Verder is er vrijwel niets bekend over hun personen, wel dat Dante opgroeit met een broer en twee zusjes, in een leven dat wordt bepaald door godsdienst.
Bloeiend Firenze
Aan de overkant van het familiehuis hoort hij de monniken zingen in de Badia-abdij en bezoekt hij regelmatig de kerk San Martino del Vescovo. Zijn afkomst is bescheiden, maar toch leert hij de voor die tijd gebruikelijke vakken van het Trivium en Quadrivium, bestaande uit de drie basisvakken: grammatica, retorica en dialectiek plus een verdieping in de zeven vrije kunsten: grammatica, logica, retorica, rekenkunde, geometrie, muziek en astronomie.
Ondertussen groeit hij op in een Firenze dat economisch uit elkaar klapt en voor die tijd bijzonder onafhankelijk en liberaal is. Wetenschappers, intellectuelen en schrijvers trekken naar de ademende en ruimdenkende middeleeuwse stad, waar men prachtige gebouwen neerzet zoals Santa Maria Novella, il Duomo, Santa Croce en het Palazzo Vecchio.
Eerste literaire stappen
De overlevering vertelt dat Dantes taalgevoel tot leven komt als hij met schrijver en filosoof Brunetto Latini de eerste stapjes binnen de retorica zet en zijn liefde voor het dichten ontdekt via zijn leermeester. Hij schrijft zijn eerste verzen, begint filosofie te studeren en raakt verslingerd aan het werk van Cicero, Boëthius, Aristoteles, Bonaventura, Thomas van Aquino en begint dichters te lezen als Ovidius, Vergilius, Lucanus en Statius.
In het literaire circuit van het dertiende-eeuwse Florence ontmoet hij ondertussen de temperamentvolle Guido Cavalcanti, een van de pioniers van de gloednieuwe dichtstroming dolce stil novo, oftewel: de zoete, nieuwe stijl. Een manier van schrijven die ergens tussen de dichters uit de oudheid en de liederlijke ballades uit de Provence zweeft en zowel een eenvoud als een soort mythische spiritualiteit in zich draagt.
