Behalve het kleinste kerkhof van Rome ook de enige begraafplaats binnen de jurisdictie van Vaticaanstad, is het Campo Santo dei Teutonici e dei Fiamminghi. Inderdaad, het enige kerkhof binnen het Vaticaan heeft een link met de Lage Landen. Aan de begraafplaats grenst de kerk van Santa Maria della Pietà in Camposanto dei Teutonici.
Je vindt de begraafplaats net ten zuiden van de Sint-Pietersbasiliek, op de Via della Sacrestia 17. De begraafplaats ligt in een gebied op de grens tussen Vaticaanstad en Italië. Technisch gesproken ligt het op Italiaans grondgebied, maar in een gebied dat onderhevig is aan extraterritorialiteit ten gunste van de Heilige Stoel. Toch beschouwt men het meestal als de enige begraafplaats binnen het Vaticaan.
De begraafplaats maakte deel uit van de Schola Francorum, een stichting ten behoeve van Frankische pelgrims uit de 8ste eeuw. In de 15de eeuw werd door toedoen van de Luikenaar Godfried de Waya het Broederschap van de Moeder Gods della Pietà opgericht. Dit broederschap bestaat tot op vandaag. De leden ervan begraaft men in principe steeds in het Campo Santo.
Omdat dit Broederschap enkel openstond voor inwoners van het Heilig Roomse Rijk, vooral Duitsers en Oostenrijkers, maar ook enkele Belgen en Nederlanders, verklaart dit wie er begraven ligt. Mensen van Duitstalige Oostenrijkse, Zuid-Tiroolse, Zwitsers-Duitse, Liechtensteinse, Luxemburgse en Belgische afkomst, evenals Vlamingen en Nederlanders, vonden hier hun laatste rustplaats.
Op het kerkhof is onder meer de Belgisch aartsbisschop mgr. François-Xavier de Mérode begraven. Hij was telg van de adellijke familie de Mérode, en minister van oorlog voor de Kerkelijke Staat onder Paus Pius IX ten tijde van de Italiaanse vrijheidsstrijd. Hij overleed in 1874. Ook het graf van de Nederlandse religieuzen mgr. dr. Herman Schaepman en mgr. Johannes Olav Smit begraven. Daarnaast is ook de kunstschilder Jacob Corneliszoon Cobaert (Coppe Fiammingo) er begraven sinds 1615.
Bij de recentste graven hoort dat van Petrus Albertus, ook wel Piet Kasteel (in 2003) en zijn echtgenote. Kasteel was journalist, schrijver, diplomaat en verzetsstrijder tijdens WO II. Ook het lichaam van een 80-jarige Belgische bedelaar, Willy Herteleer (1935-2015) werd bijgezet in het Campo Santo. Hij werd er in februari 2015 met toestemming van paus Franciscus begraven nadat hij te Rome overleden was. Begin januari 2018 werd een tweede Belgische dakloze, Cesar Willy De Vroe op het Campo Santo begraven. Hij overleed op 4 januari 2018, nadat hij dertig jaar in Rome op straat had geleefd.
Ook de uit Maastricht afkomstige Louis Regout ligt hier begraven. Regout was ingenieur, jurist, ondernemer en politicus. Tussen 1913 en 1915 was hij buitengewoon gezant in tijdelijke en bijzondere zending aan de Heilige Stoel in Rome. Kort na het beëindigen van zijn missie werd hij ziek en overleed hij zonder nog naar Nederland te zijn teruggekeerd.
De begraafplaats is ook voor de wandelaar interessant. Het is immers als een groene oase met exotische palmbomen en andere bloemen en planten. De plek biedt een uniek zicht op de Sint-Pietersbasiliek.
Heel spannend is ook de manier waarop je het kerkhof mag betreden. De toegang is weliswaar gratis, maar je moet wel de toestemming krijgen van de Zwitserse Garde. Zij vatten post op 1 minuutje stappen, op Piazza del Sant’Uffizio, dat grenst aan het Sint-Pietersplein. Met je Belgisch of Nederlands identiteitsbewijs mag je de begraafplaats betreden. Let op, enkel voor de middag (8-12u) te bezoeken!
In 2019 kwam het Campo Santo dei Teutonici nog in het nieuws. In een zoektocht naar twee vermiste tieners werden twee graven opengemaakt. Eén van hen was Emanuela Orlandi, een meisje dat spoorloos verdween in Vaticaanstad na haar les aan de muziekschool. Haar de familie zoekt al meer dan 35 jaar naar haar. De familie had een anonieme tip ontvangen, en kreeg de toestemming de graven te openen van hertogin Charlotte zu Mecklenburg, gestorven in 1840 en Sophie van Hohenlohe, vier jaar eerder overleden. Helaas bleken de tieners niet te vinden. Meer nog, ook van de twee Duitse adellijke dames was in hun graven geen spoor meer te bekennen…
