Charles Ponzi, leven van een meester-oplichter
Ken jij een Ponzischema? Het is een frauduleus opgezet investeringssysteem waarbij het geld van nieuwe beleggers gebruikt wordt om eerdere investeerders uit te betalen. Natuurlijk gaat de kruik maar zolang te water tot ze barst, en vroeg of laat blijven gedupeerden achter, dat kan niet anders. Maar wist je dat de “uitvinder” hiervan een Italiaan was? We vertellen je graag zijn levensverhaal.
In de vorige twee afleveringen leerde je Charles Ponzi kennen, afkomstig uit Emilia-Romagna uit een aan lager wal geraakte familie. Hij trekt zoals zovelen naar de Verenigde Staten om zijn geluk te beproeven. In Ponzi’s geval: crimineel geluk.
Ponzi begon het geld te storten bij de Hanover Trust Bank of Boston. Dit was een kleine bank op Hanover Street in het overwegend Italiaanse North End. Hij hoopte dat hij, zodra zijn rekening groot genoeg was, zijn wil aan de bank kon opleggen of er zelfs voorzitter van kon worden. Hij kocht met verschillende vrienden een controlerend belang in de bank nadat hij $ 3 miljoen had gestort.
Miljoenen
In juli 1920 had Ponzi miljoenen verdiend. Sommige van zijn investeerders hadden hun huizen verhypothekeerd en hun spaargeld geïnvesteerd. De meesten namen hun winst niet op, maar investeerden opnieuw. Ponzi’s bedrijf had ondertussen vestigingen opgezet van Maine tot New Jersey.
Hoewel Ponzi’s bedrijf elke dag fantastische bedragen binnenbracht, zou de eenvoudigste financiële analyse hebben aangetoond dat de operatie met een groot verlies draaide. Zolang er geld bleef binnenstromen, konden bestaande investeerders met het nieuwe geld worden betaald. Dit was de enige methode die Ponzi had om bestaande investeerders rendement te blijven bieden. Hij deed immers geen enkele moeite om legitieme winsten te genereren.
Ponzi’s eerste investeerders bestonden uit arbeidersklasse-immigranten zoals hijzelf. Geleidelijk verspreidde het nieuws zich en investeerden ook veel welgestelde burgers uit Boston in zijn plan. In de bloeitijd had bijna 75% van de politiemacht van Boston in het plan geïnvesteerd. Ponzi’s investeerders omvatten zelfs degenen die het dichtst bij hem stonden, zoals zijn chauffeur John Collins en zijn eigen schoonbroer. Het liet Ponzi volstrekt koud wie investeerde. Van jonge krantenjongens die een paar dollar investeerden tot vermogende particulieren, zoals een bankier uit Lawrence, Kansas, die $ 10.000 investeerde: het maakte allemaal niet uit.
Onhaalbaarheid van Ponzi’s plan
Hoewel Ponzi nog steeds investeerders terugbetaalde, voornamelijk met geld van latere investeerders, had hij nog geen manier gevonden om de IRC’s daadwerkelijk in contanten om te zetten. Hij realiseerde zich later dat het logistiek onmogelijk was om de coupons in geld om te zetten. Een praktisch voorbeeld toont dit aan: voor de eerste 18 investeerders van januari 1920, voor hun investering van $ 1.800, zou het 53.000 postcoupons hebben gekost om de winsten daadwerkelijk te realiseren. Voor de daaropvolgende 15.000 investeerders die Ponzi had, zou hij schepen ter grootte van de Titanic hebben moeten vullen met postcoupons om ze alleen maar vanuit Europa naar de VS te kunnen verschepen. Maar het bleef lekker lopen, omdat investeerders hun winsten niet opvroegen, maar opnieuw investeerden.
Luxe levensstijl
Ponzi zelf deed zich niks tekort. Hij leefde luxueus en kocht een landhuis in Lexington, Massachusetts. Daarnaast had hij rekeningen bij verschillende banken in New England, naast Hanover Trust. Ook kocht hij een Locomobile, de beste auto van die tijd. Hoewel hij aanvankelijk twee eersteklastickets naar Italië had gekocht voor een uitgestelde huwelijksreis met Rose, besloot hij in plaats daarvan zijn moeder van Italië naar de VS te halen in een eersteklashut op een oceaanstomer. Ze woonde enige tijd bij Ponzi en Rose in Lexington, maar stierf kort daarna.
Op 31 juli 1920 vertelde Ponzi aan pater Pasquale Di Milla, de directeur van het Italiaanse kindertehuis in Jamaica Plain, dat hij $ 100.000 zou doneren ter ere van zijn moeder. Ponzi kocht ook een macaronibedrijf en een deel van een wijnbedrijf in een poging winst te maken die gebruikt kon worden om de investeerders van zijn IRC-plan terug te betalen.
Verdenking
De snelle opkomst van Ponzi wekte vanzelfsprekend argwaan. Toen een financiële journalist uit Boston suggereerde dat het onmogelijk was dat Ponzi in korte tijd zulke hoge rendementen kon behalen, spande Ponzi een rechtszaak aan wegens smaad en kreeg hij $500.000 schadevergoeding. Omdat de wet op smaad destijds de bewijslast bij de auteur en uitgever legde, zette dit effectief een domper op elk serieus onderzoek naar zijn handel en wandel voor enige tijd.
Op 24 juli 1920 publiceerde The Boston Post een positief artikel over Ponzi en zijn plan dat sneller dan ooit investeerders binnenhaalde. Op dat moment verdiende Ponzi $250.000 per dag. Ponzi’s fortuin vergrootte nog meer door een gelukkig toeval. Onder het positieve artikel, dat gewaagde van 50% rendement op een investering na slechts 45 dagen bij Ponzi, stond een advertentie van een bank die een jaarlijks rendement van 5% betaalde… De dag na publicatie arriveerde Ponzi op zijn kantoor en trof duizenden inwoners van Boston aan die hem hun geld wilden geven.
Lees volgende week verder
