Enkele nizioleti (straatnaamborden) verwijzen naar begrippen die nu in onbruik geraakt zijn en die herinneren aan geestdriftige ambachtelijke, commerciële en industriële activiteiten.
Calle delle Ballotte
In deze straat in de sestiere San Marco fabriceerden de ambachtslui de balletjes, die gebruikt werden bij de verkiezing van de Doge, de ballotage. Oorspronkelijk waren ze uit was, later werden ze vervangen door vlas, zodat ze dan niet meer kleefden aan de wand van de urne.
Sotoportego del Banco Giro
Hier was de Staatsbank actief, in het commerciële en financiële hart van de stad. De banken van Venetië werden opgericht in 1157.
Calle dei Cerchieri
Deze steeg is gelegen in de wijk Dorsoduro, hier werden de ijzeren ringen gesmeed voor het vervaardigen van tonnen. Een belangrijk product in een stad waar wijn een belangrijk onderdeel van de dagelijkse voeding uitmaakt.
Calle, Sotoportego e Corte de l’Indorador
Deze straatnaam komt in meerdere wijken voor. Het duidt op het ambacht dat bladgoud produceert voor het beleggen van meubelen en kroonlijsten. Ze waren zeer gereputeerd in de 15de en 16de eeuw en ze werden vaak uitgenodigd in het buitenland en aan het hof van buitenlandse gekroonde hoofden.
Fondamenta dei Felzi
Gelegen in de wijk Castello duidt dit op de plek waar de ‘Felzeri’ de Felzen maakten, de cabines die vroeger op de gondels geplaatst werden om de passagiers beschutting te bezorgen. In de ‘Curiosità Veneziane’ beweert de schrijver Tassini dat de naam afgeleid is van het feit dat ze in de zomer gemaakt werden en dat de cabines bedekt werden met varens (felce in het Italiaans).
Calle dei Ormesini
Plaatsnaam die voorkomt in Cannaregio. Hier werden stoffen en zijde verkocht die afkomstig waren uit Ormuz, een eiland in de gelijknamige zee-engte, de Straat van Ormuz.
Calle del Pistor
Deze zijn zowat in elke sestiere te vinden. Het wijst op de bakkerijen, pannettiere, in het Latijn Pistorius.
Calle del Pestrin
Een wijdverspreid toponiem, verwijzend naar winkels die melk verkochten. Ze waren vaak naast de koeienstallen gelegen.
Calle delle Rasse
Gelegen in het centrum, vlakbij Piazza San Marco. De ‘rascia’ of rassa was een wollen doek waarmee de gondels werden afgedekt. Die kwam uit Servië uit de streek van Rascia. De stof werd ook gebruikt om de felzen, de cabines op de gondels te bekleden.
Calle dei Nomboli
Deze bevindt zich in de wijk San Polo. De herkomst van deze benaming is onzeker, volgens sommigen werden er door de beenhouwers stukken vlees (nomboli) ten toon gesteld, volgens anderen gaat het om werkplaatsen waar strengen touw (deze werden ook nomboli genoemd) werden gemaakt voor de lonten van de kanonnen.
Campo Mosca o delle Mosche
We bevinden ons nu in Santa Croce, op de plek waar de ‘schoonheidspukkels’, de tâches de beauté, werden vervaardigd. De Venetiaanse dames smukten zich er mee op. Het waren gegomde stukjes zwarte taf (stof). Het gebruik ervan is te zien op schilderijen uit de Venetiaanse 17de eeuw.
De plaats waar de schoonheidsvlek op het aangezicht werd aangebracht gebeurde volgens een bepaalde code die een specifieke betekenis had.
Een andere, zij het minder romantische betekenis verwijst naar een zwerm insecten die zouden aangetrokken zijn door de lijm die een schoenmaker (=calegher) gebruikte.
Calle del Scaleter
Ook deze straatnaam komt veelvuldig voor, logisch want hij verwijst naar patissiers.
Scalette waren gebakjes met de indruk of afbeelding van een ladder en werden vooral gegeerd tijdens bruiloften. Men vertelt dat het de bedoeling was de heren van Verona (de Scaligeri) belachelijk te maken. De Venetianen hadden nogal een stromachtige verhouding met hen.
Barbaria delle Tole
In Castello bevond zich een vrij lange straat waar tot het eind van de 18de eeuw, werkplaatsen te vinden waren waar tafels gemaakt werden, schrijnwerkers dus. Barbaria zou verwijzen naar de kapperszaken die er te vinden waren ofwel naar het ruwe, wilde uiterlijk van de bergbewoners die het hout bewerkten.
Bron: Tassini: ‘Curiosità Veneziane’
