Mythen, sagen en legendes vind je overal ter wereld, zo ook in de streek rond het Comomeer. In deze reeks komen de oude volksverhalen, die van generatie tot generatie daar zijn doorverteld, weer tot leven.
Vanaf het moment dat de Graubünders het Valtellina overheersten nam de export van wijn van Italië naar Zwitserland sterk toe. Het vervoer ging over de Alpen, via de Spluga, de Bernina en de Murettopas. De weg door het Valmalenco over de Murettopas stond door de vele wijntransporten bekend als de ‘wijnstraat’.
We kunnen ons nu nauwelijks meer voorstellen wat het betekende om in de winter, wanneer er ijs en sneeuw op de passen lag, de overtocht te maken. Men probeerde de weg zo goed mogelijk vrij te houden met paren ossen, die zware houten balken over de weg trokken, onder leiding van de ‘routemeester’ en vergezeld door een aantal mannen met houwelen en schoppen.
In Sondrio ligt in de archieven een document waarin een soma wijn beschikbaar wordt gesteld aan degene die als eerste na de dooi over de Murettopas naar Zwitserland trekt met een muilezel beladen met wijn.
Honderden hebben bij deze tochten de dood gevonden door bevriezing of lawines. Vaak trok men in die dagen met een karavaan, die wel uit 200 beesten kon bestaan, over de passen. Ieder lastdier droeg één soma d.i. ongeveer 130 l wijn. Behalve wijn werden ook zakken graan en mais vervoerd.
Met deze kennis, hoeft ons het volgende verhaal ons niet te verbazen.
Een pelgrim uit het noorden, van de universiteit van Bamberg, was in een jubeljaar op weg naar Rome. In de buurt van de Murettopas viel hij echter in een rotskloof, waaruit hij zich niet wist te bevrijden. Terwijl hij door de kou werd bevangen en op sterven lag, kwamen er ezeldrijvers langs die hem weer tot leven probeerden te brengen door hem een slok te geven van de wijn die ze naar Zwitserland brachten. “Hoe heet deze wijn”, vroeg de ongelukkige student met de nieuwsgierigheid die een erudiet zelfs in stervensnood kenmerkt. “Inferno’ was het antwoord. “Bonum, bonum” zei de pelgrim met een laatste krachtsinspanning en hij voegde eraan toe: “Utinam de isto inferno in paradiso bibitur”, dat wil zeggen ‘moge ik in het paradijs deze inferno drinken’. Zo begeleidde de wijn van de hel hem op zijn weg naar het paradijs.
