In deze reeks van 8 belichten we monumenten met een legende.
Als je aan de stad Milaan denkt, komen meteen de Dom, het Kasteel Sforzesco, de Galerij Vittorio Emanuele II, een luxueuze shopping in Via Montenapoleone of de risotto alla milanese voor ogen. Maar als we het hebben over de meest geliefde symbolen van de inwoners van de Lombardische hoofdstad, komt in al zijn macht de draak oprijzen.
Tarantasio, het monster van Loch Ness in de Po-vallei
De legende van de draak Tarantasio behoort tot één van die ontelbare en ongelooflijke verhalen uit het verleden die een mysterieuze allure geven aan de moderne, rationele stad die we vandaag kennen.
In de verre jaren 1100 was er nabij Milaan, een moerassig, onbewoond gebied met een uitgestrekt meer. Enige bewoner van het meer, Tarantasio, de mythologische draak die terreur zaaide op het platteland.
Het angstaanjagend gedaante dook plotseling op uit het water, verslond kinderen en dieren en stootte dodelijke miasma’s uit.
Uiteindelijk slaagde de jonge held Umberto erin het monster te verslaan. Umberto was de stamvader van de Visconti, de familie die de geschiedenis van Milaan heeft geschreven. Kijk naar het wapenschild van de adelijke familie en je ziet een slang met een drakenkop die een kind verslindt. Toch is niet iedereen overtuigd dat Umberto Visconti de doder van het monster is, andere populaire bronnen schrijven de heldendaad toe aan de Heilige Cristoforo, aan Frederik Barbarossa of aan de Heilige Georges. Deze laatste zou na drie dagen van gebeden, processies en smeekbeden genade hebben gekregen met het opdrogen van het meer en de dood van de draak. Volgens de meest overtuigde aanhangers van de legende liggen de botresten van Tarantasio verspreid in verschillende kerkjes op de plaats van het opgedroogde meer.
Het is wel een feit dat het meer echt heeft bestaan. Het meer Gerundo lag in een bewoonde streek in de buurt van Milaan. In historische documenten staat bovendien te lezen dat het bijzonder geschikt was om te vissen. Waarschijnlijk beviel dit niet aan Tarantasio die de grote poel brak water als zijn exclusieve woonplaats beschouwde?
Geloof je het niet?
Milaan is heel wat minder grauw dan wat wordt gezegd. Net als haar inwoners laat ze zich graag langzaam ontdekken.
Wandel door de stad en kijk aandachtig rond temidden van het chaotisch verkeer en de hectische alledaagse routine. Je zult zien dat een draak, een slang, een reptiel praktisch overal aanwezig is. Op gemeenteborden, op fonteinen, zelfs op de beroemde kathedraal komt Tarantasio te voorschijn.
Rechts van het centrale portaal van de dom kun je in het onderste deel van het marmeren bas-reliëf het profiel van een kleine draak zien die opduikt uit het woud van sculpturen.
Er werd ook een andere gevleugelde draak teruggevonden, die op een torenspits van de kathedraal stond en die na een bombardement van 1943 in het niets was verdwenen. Zo’n vijf jaar geleden werd de anderhalf meter grote waterspuwende versie van Tarantasio teruggevonden in de handen van een Italiaanse galeriehouder die al op het punt stond hem verder te verkopen. Zo zie je maar, Tarantasio hou je niet in bedwang, hij duikt telkens weer op, ook al is het slechts een marmeren herinnering aan de legendarische figuur.
Alfa Romeo, Fininvest en Agip, de fans van Tarantasio
Een draak, een enorme slang, een gevleugeld monster, een giganteske hond, een vuurspuwend reptiel, de grote Milanese bedrijven houden van Tarantasio, door de heraldisten geniaal omgevormd naar de “biscione” van de Milanezen.
Alfa Romeo
Zo rijden duizenden legendarische Alfa Romeo’s al meer dan honderd jaar rond met het symbool van de draak-slang die prijkt naast een rood kruis, wapenschild van de stad.
De biscione heeft het lichaam van een Lombardische slang, embleem van de familie Visconti terwijl de kop van een draak is die een kind verslindt.
Het symbool verwijst naar de kracht en scherpzinnigheid, typisch voor de Longobarden en briljant verworven door prominente Milanese zakenlui.
Silvio Berlusconi
Wanneer Silvio Berlusconi in de jaren zeventig de nieuwe groene wijk Milano 2 creëert, kiest hij de biscione om zijn relatie met Milaan te symboliseren. Een figuur die hem nauw aan het hart ligt want ook ook zijn holding Fininvest is trouw aan het mythische symbool.
Kijk maar naar de tv-programma’s van Mediaset en je ziet een gestileerde Tarantasio die in de versie van Berlusconi geen kind maar een bloem in zijn bek heeft.
Agip
Het blijkt een feit te zijn dat de moerassen van het Meer Gerundo de lucht ongezond maakten en talloze sterfgevallen tengevolge van malaria veroorzaakten.
De zondebok was voor de legende de verderfelijke adem van de draak Tarantasio. Maar daar dachten de wetenschappers anders over. Zachte moerassige sedimenten met fossiele resten zouden natuurlijke gassen hebben vrijgegeven.
In 1944 ontdekte een geoloog van het Italiaans Petroleumdedrijf Agip hier dan ook enorme hoeveelheden methaangas. De beroemde zespotige hond van Agip heeft een drakenkop is dus een vriendelijk eerbetoon aan de oude Tarantasio.
De Groene draken
Als we het hebben over de symbolen die het meest geliefd zijn bij de Milanezen, dan moeten we zeker de tientallen groene draken vernoemen. Sinds 1931 vind je ze verspreid in de stad, op de hoek van een straat, op een plein, in een tuin. Het zijn de gietijzeren fonteinen met een koperen snavel in de vorm van een draak, die herinneren aan de waterspuwers van de kathedraal.
De drakenfonteinen garanderen vers, fris en gratis water aan de bewoners van de stad. Na jaren van vandalisme zijn nu de 564 groene draken terug traag maar constant aan het groeien in een groot bos dat opgaat in het openbaar groen van de stad.
De draken blijven groeien in de streetart
Sinds enkele jaren zullen ook in de buitenwijken van de stad vers geschilderde of gebeeldhouwde draken je dreigend aankijken.
Een enorme rode draak speelt de onbetwiste hoofdrol in een maxi murales in het oosten van de stad terwijl in de tuin van het stripmuseum een grote sculptuur in de vorm van een draak in de grond wegzakt.
En de draken blijven maar groeien. Hier en daar zie je grote muurschilderingen met beelden van kinderen die op vliegende dieren rijden in een leuke achtervolging met de rode draak.
Het mythologische reptiel heeft zijn eigen legende overleefd en houdt de stad Milaan en haar inwoners stevig in zijn greep.
Tarantasio blijft “onder ons”.
Lees ook de andere afleveringen van deze serie!
