Campionissimi: Gino Bartali

In deze rubriek stellen wij de allergrootste Italiaanse campionissimi aan u voor. Italië speelde al van in de beginjaren een vooraanstaande rol in het internationale wielrennen en bracht tal van de meest legendarische kampioenen voort. Bewijs: in de top 20 van de all time ranking vinden we zomaar eventjes negen Italianen terug. Desondanks speelt het land nu al verschillende jaren niet meer mee in de wielertop.

De volgende en de allergrootste campionissimo die we hier voorstellen is Gino Bartali, meteen tot nader order de laatste in deze reeks.

Gino Bartali werd geboren in Ponte a Ema (Toscane) op 18 juli 1914 en overleed aldaar op 5 mei 2000. Bartali kreeg verschillende bijnamen: de Zwijgzame, de Vrome, de Mystieke of de Monnik, omwille van zijn intense belijdenis van het katholieke geloof. Maar ook wel de Nordist van Toscane vanwege zijn geboortestreek Toscane en naar zijn voorkeur voor de Vlaamse wedstrijden. Men stelde Bartali steeds in een ander daglicht; kampioen van de eenvoud, van het snobisme, de tolerantie of de tirannie. Bartali had veel tifosi (fans).

Voor de Tweede Wereldoorlog

In 1936 en 1937 schrijft hij de Giro d’Italia op zijn naam. In 1937 rijdt hij zijn eerste Tour de France en in 1938 wint die meteen met een voorsprong van meer dan twintig minuten op de Belg Félicien Vervaecke. Na deze overwinning in de Tour van 1938 worden de beste jaren van zijn carrière gedwarsboomd door de oorlog. Fausto Coppi, die vijf jaar jonger is dan hij, wint de Ronde van Italië 1940, terwijl hij eigenlijk de knecht van Gino was. Italië werd verdeeld in twee rivaliserende clans. Coppi, het idool in wording, overvleugelde Bartali enigszins.

Oorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog bood Bartali, op verzoek van Paus Pius XII, in het geheim hulp aan Joodse onderduikers, die zich schuil hielden in een klooster in Assisi. Bartali smokkelde o.a. documenten mee in het frame van zijn fiets. Nadat hij werd opgepakt en drie maanden lang werd verhoord en gemarteld, besloot hij zijn vrouw en kind onder te brengen op een geheime locatie. Hij was betrokken bij het redden van 800 Joden. Terecht ontving hij daarvoor een hoge onderscheiding.

In 2017 stelde onderzoek door Michele Sarfatti de rol van Bartali bij het redden van Joodse onderduikers ter discussie. Hij verwees daarbij onder meer naar het beperkt bronnenmateriaal en het feit dat Bartali het verhaal zelf nooit zou hebben bevestigd. In 2021 traden Marco en Stefano Pivato dit relaas bij, en noemden het hele verhaal ‘verzonnen’ (‘una storia inventata’).

Na de Tweede Wereldoorlog

Na de oorlog werd Bartali weer actief in het wielerpeloton. Hij won de eerste naoorlogse Giro in 1946, en in 1948 verscheen Bartali ook opnieuw aan de start van de Tour de France. Tien jaar na zijn eerste Touroverwinning won hij de wedstrijd voor de tweede keer. Deze Tourzege leidde enigszins de aandacht af van de revolutie in Italië, die op gang was gekomen na de (mislukte) moordaanslag op de leider van de Italiaanse communistische partij, Palmiro Togliatti.

Het verhaal gaat dat de Italiaanse president Luigi Einaudi Bartali smeekte omwille van de eenheid van het land de Tour te winnen. Wat hij dus ook deed. In 1950 leek Bartali op weg naar zijn derde Tourzege. Hij won de etappe in Saint-Gaudens, waar zijn landgenoot Fiorenzo Magni de gele trui veroverde. Tijdens de beklimming van de Col d’Aspin in de Pyreneeën deden zich echter ernstige incidenten voor. Supporters bedreigden de Italianen. Bartali kondigde na de huldiging in Saint-Gaudens aan dat beide Italiaanse ploegen de Tour zouden verlaten. Dat gebeurde ook.

Verkeersongeluk

Vier jaar later kwam er een einde aan Bartali’s loopbaan. Twintig jaar had hij als professional gefietst. Maar in zijn veertigste levensjaar werd zijn afscheid bespoedigd door een ernstig verkeersongeluk in Cermenate in Noord-Italië. In zijn topjaren was Bartali in Italië zeer populair. Na zijn loopbaan raakte Bartali door overmatig roken enige tijd zijn stem kwijt. Bartali keerde in 1994, 56 jaar na zijn eerste Tourzege, in Lourdes als eregast terug in de Tourkaravaan. Vanaf 1953 produceerde Bartali de Bartali-motorfietsen.

In zijn 19-jarige profcarrière heeft Bartali 168 overwinningen behaald. Hij heeft 23 dagen de gele trui gedragen in de Tour de France en tweemaal gewonnen. In de Giro d’Italia droeg hij 50 dagen de roze trui en won hij driemaal het eindklassement. Verder won hij 4x Milaan-Sanremo en 3x de Ronde van Lombardije. Men mag er niet aan denken hoe zijn palmares er had uitgezien indien de tweede wereldoorlog zijn carrière tijdens zijn beste jaren niet had gedwarsboomd.

Omringd door zijn vrouw en zijn drie kinderen overleed Bartali in 2000 na een hartaanval. Hij werd 85 jaar oud.

 

 

 

 

 

Taste-Italy.be maakt gebruik van cookies. Door onze website te bezoeken verklaar je je hiermee akkoord. Meer informatie

De cookie-instellingen op deze website zijn ingesteld op 'cookies toestaan" om de surfervaring te verbeteren. Als je doorgaat met deze website te gebruiken zonder het wijzigen van de cookie-instellingen of je klikt op "Accepteren" dan ga je akkoord met deze instellingen.

Sluiten