In deze reeks belichten we telkens een model dat in de geschiedenis van de (Italiaanse) auto een belangrijke rol heeft gespeeld, zij het door zijn techniek, styling, populariteit of andere reden.
De Fiat 128 ziet er misschien niet spannend uit, maar niettemin was de auto technisch baanbrekend te noemen.
De auto werd in 1969 gelanceerd, ter vervanging van de oude Fiat 1100. Het was de eerste auto van het merk Fiat met voorwielaandrijving, en het resultaat van een project van ingenieur Dante Giacosa, de vader van alle Fiat-modellen uit de jaren ’50 tot ’70.
De Fiat 128 was een technisch hoogstandje: voorwielaandrijving, dwars geplaatste motor en in-line versnellingsbak, een volledig onafhankelijke ophanging, een motor met een bovenliggende nokkenas met tandriem ipv een ketting. Bovenal werd de versnellingsbak in vliegwiel-koppeling uitlijning (dus dwars en logisch links van de motor) geplaatst. Deze opstelling – Giacosa opstelling genaamd – zou daarna de norm worden voor de autoindustrie.
De Fiat 128 won onmiddellijk lof van zowel professionele critici als automobilisten en werd uitgeroepen tot Auto van het jaar 1970. Het was ook de dagelijkse auto van Enzo Ferrari.
Template voor de VW Golf
In een interview dat in 2002 in het dagblad “La Repubblica” werd gepubliceerd, verklaart de beroemde Italiaanse ontwerper Giugiaro, die in 1970 werkte aan het project van de toekomstige Golf bij Volkswagen , in Wolfsburg een volledig gedemonteerde Fiat 128 te hebben gezien . Hij zegt dat Duitse technici de Fiat 128 destijds beschouwden als het beste voorbeeld van een auto in zijn klasse, zowel qua prijs als qua technologie. De Fiat 128 heeft dus gediend als template voor die eerste Golf.
Na de (2 en 4-deurs) sedan met 1100 en 1300 motor, kwam er ook een coupé en een station. Ook de radicale X1/9 met middenmotor behoort tot de 128-familie.
De 128 bleef in Italië in productie tot 1983 en er werden er 3.107.000 gebouwd. Daarnaast werd de auto ook gemaakt in (ex)Joegoslavië, Zuid-Afrika, Spanje, Egypte en Argentinië. De allerlaatste liep in 2009 van de band. Totaal zijn er 4.428.674 gebouwd geweest. Het platform van de 128 is daarna nog gebruikt voor diens opvolger, de Ritmo.
De 128 is wat een volbloed Italiaanse auto moet zijn: eerlijk, rationeel, goedkoop en technisch hoogstaand.