Friuli-Venezia Giulia: il caffè – Illy (opgericht in Triëste in 1933)
“Prendiamo un caffè?”
“Drinken we een koffie?”
Sapevi che a Trieste c’è un’università del Caffè?
Nel 1999 il gigante del caffè Illy ha fondato la prima ‘università del caffè’, nata a Napoli, poi trasferita a Trieste, la città capitale della regione Friuli-Venezia Giulia, dove si trova pure la sede centrale di Illycaffè. Tutt’oggi, sono state aperte ben 25 sedi dell’università in tutto il mondo. L’obiettivo è semplice: promuovere e diffondere la cultura del caffè di alta qualità, dal chicco alla tazzina. Gli esperti dell’università si basano sulle conoscenze ottenute attraverso la ricca e lunga storia dell’azienda e condividono le loro competenze con tutti gli appassionati dell’oro nero: dai professionisti ai semplici coffeelovers.
All’università del caffè si possono seguire lezioni su 17 tematiche differenti, che vanno da sessioni di degustazione, a una guida sui processi economici per la gestione del bar fino a corsi di teoria e pratica in cui gli studenti imparano fra l’altro il lungo viaggio dalla piantaggione del chicco alla tazzina d’espresso. Però, oltre a questi corsi e lezioni, esiste pure il master universitario vero e proprio: il Master in Scienze del Caffè si rivolge a laureati in economia, ingegneria, agrareria, scienze politiche, scienze matematiche, fisiche e naturali.
Wist je dat er in Trieste een universiteit voor koffie is?
Italianen en koffie: een van de betere liefdesverhalen. Ook al zijn Italianen doorgaans verlekkerd op grappa en wijn, toch is koffie onbetwistbaar de nationale drank. Niets is Italiaanser dan — op eender welk moment van de dag – met een buon giorno een bar binnen te stappen en in een adem bij de barista un caffè (een espresso wel te verstaan) te bestellen, die je vervolgens al banco (staand aan de toog) in een teug leegdrinkt.
Het bestaan van een universiteit voor koffie is slechts een van de bewijzen dat koffie drinken heel erg serieus wordt genomen in Italië. Dat wordt verder niet enkel onderlijnd door het ruime aanbod aan soorten koffie die je kan bestellen al banco, maar ook door het bestaan van een ware koffie-etiquette die is verankerd met il Culto del Caffè. Houd om te beginnen alvast de volgende vuistregels voor ogen wanneer je in Italië niet door de mand wil vallen als een koffiebarbaar (of op z’n Italiaans: fare brutta figura) :
- Il cappuccino (o qualsiasi altra bevanda con latte) non si beve dopo mezzogiorno. Cappuccino, latte macchiato en caffè latte horen thuis bij het ontbijt, gevolgd door qualcosa di dolce: een cornetto (gezoete en/of gevulde croissant), bombolone (gefrituurde donut met jam) of brioche. Bestel je toch een melkkoffie na 12 uur, dan kom je er waarschijnlijk met een opgetrokken wenkbrauw vanaf, maar waag je het een cappuccino te bestellen na het avondmaal, dan kan je daar maar beter een heel gegronde reden voor hebben!
- Il caffè va bevuto “caldo, comodo, carico e in compagnia”. Koffie hoort in de machine zo’n 88-90 °C te bereiken, nog 70° warm zijn in de tas en wordt dus caldo o bollente gedronken omdat smaak, aroma en geur dan optimaal in harmonie zijn. Verder is la pausa caffè een rite die con calma beleefd wordt. Het moet een moment zijn om de routine van een drukke dag te doorbreken, maar tegelijk een energieboost (carica di energia) vormen om de dag door te komen. Ten slotte drink je je caffè nooit alleen, maar is het een sociaal gebeuren dat aan elke dag dat tikje meer geeft.
- Il caffè è caffè: gusta l’espresso nel modo più semplice possibile. Italianen gruwen van Amerikaanse ketens als Starbucks die drankjes als ‘Oreo-frappuccino’ koffie durven noemen. Ben je in Italië, hou het dan simpel en drink je koffie zo puur mogelijk. Er zijn echter enkele uitzonderingen. Zo kan je de barista verrassen door een regionale specialiteit te bestellen: in Torino kan je bijvoorbeeld vragen om een marocchino, in Napels een caffè alla nocciola (een koffie met hazelnootcrème), in le Marche drink je een caffè anisette (een espresso met anijssmaak) en in Sicilië probeer je de caffè d’u parrinu (een Arabisch geïnspireerde koffie met kruidnagel, kaneel en cacao).
- Ordina ‘un caffè’ se vuoi un espresso; è lo standard italiano. In Italië is een koffie een espresso, een kleine slok straffe koffie. Wil je iets anders, zal je dit expliciet moeten bestellen.
- Bevi piccole dosi di caffè regolarmente nel corso della giornata. Elke gelegenheid is goed om een koffie te drinken. Het is een constante in de dag van een Italiaan, die meerdere malen per dag bij zijn favoriete barista zal langsgaan voor een dosis zwart goud.
- A casa il caffè si fa con la Moka. Een echte Italiaan zal thuis quasi continu de Moka op het vuur hebben staan. Van deze achthoekige caffettiera koffiepot van Bialetti werden al meer dan 200 miljoen exemplaren verkocht. Het is een van de boegbeelden van het Italiaanse design.
Illy
Hoewel Illy uit Friuli-Venezia Giulia misschien wel de bekendste koffiekolos is uit Italië, heeft vrijwel elke Italiaanse regio zijn eigen uitstekende koffiemerken. In het Noorden zijn dat bijvoorbeeld Lavazza en Caffè Vergnano 1882 (Piemonte), Caffè Pellini (Lombardia) en Segafredo Zanetti (Veneto), in het Zuiden denken we meteen aan Moak (Sicilië), Caffè Motta (Salerno) en de Napolitaanse merken Caffè Borbone en Caffè Toraldo (Campania).
Cruciverba:
cerca i nomi dei diversi tipi di caffè
Soluzioni:
1: caffè macchiato; 2: caffè lungo; 3: caffè ristretto; 4: caffè freddo; 5: caffè corretto; 6: marocchino; 7: caffè doppio; 8: latte macchiato; 9: cappuccino; 10: caffè shakerato