Italië is al sinds enkele jaren het grootste wijnproducerende land ter wereld. Niet alleen dat, Italië heeft ook het grootste aantal autochtone druivensoorten ter wereld. Naar schatting zouden er meer dan 2000 soorten druiven zijn. In deze reeks bekijken we de bekendste autochtone druivenrassen van Italië.
Fiano is een witte wijndruif van hoge kwaliteit die veel wordt gebruikt in Zuid-Italië, vooral in Campanië. Fiano wordt vaak aangetroffen als cépagewijn en heeft een nootachtige textuur met florale en honingachtige tonen, kruiden en tropische fruitsmaken zoals ananas. Zijn belangrijkste incarnatie is als Fiano di Avellino DOCG wijn.
Hij wordt al honderden jaren in Zuid-Italië verbouwd en veel onderzoekers hebben gesuggereerd dat dit één van Plinius de Oudere’s viti apiane is (hoewel dit nu algemeen wordt betwist). De eerste vermelding van deze druivensoort dateert uit de 13e eeuw. Net voor de phylloxera-crisis werd Fiano aan het eind van de 19e eeuw op grote schaal aangeplant in Campania. Na de verwoestende gevolgen van de druifluis werd de druif bijna vergeten tot in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw, toen hij eerst door de plaatselijke producenten en vervolgens door de consumenten opnieuw werd ontdekt. Nu zijn de wijnen van Fiano erg in de mode en staan ze op wijnkaarten over de hele wereld.
Fiano gedijt goed op de vulkanische bodems van de Apennijnen. Terroir is bijzonder belangrijk voor Fiano, en kan een grote invloed hebben op de uiteindelijke wijnen, die in stijl variëren van strak en mineraal tot nootachtig en rijk. Fiano kan een zoetheid ontwikkelen die het zeer aantrekkelijk maakt voor bijen, zoals wordt verwezen naar zijn traditionele naam, Vitis apiana (“de wijnstok geliefd door bijen”).
Veel wijnmakers gebruiken verschillende vinificatietechnieken om de natuurlijke eigenschappen van Fiano te verbeteren. De belangrijkste daarvan is droesemcontact, een proces waarbij men de wijn laat rijpen met de bijproducten van de gisting, zoals dode gistcellen, zaden en schilfragmenten. Dit contact kan textuur en gewicht toevoegen aan de afgewerkte wijnen, evenals extra smaak.
Hoewel Fiano vooral bekend is om zijn droge wijnen, worden er ook dessertwijnen van gemaakt, meestal via de traditionele Italiaanse methode van luchtdroging. Zoete Fiano wijnen zijn weelderig en hebben textuur, en ontwikkelen smaken van gedroogd fruit zoals vijg en pruimen. De beste voorbeelden van Fiano kunnen na 2-3 jaar flesrijping nog beter worden, waarbij zich secundaire kenmerken van honing en hazelnoten ontwikkelen.
In Sicilië wint Fiano aan aandacht als cépagewijn, en in Puglia is het toegestaan in de Martina Franca DOC.
