Val d’Orcia (3): Montalcino, niet alleen wijn

Ten zuiden van Siena, temidden van het natuurpark Val d’Orcia, omgeven door machtige wallen, ligt het middeleeuws stadje Montalcino. Je hoort de naam Montalcino en je denkt onmiddellijk aan de kostbare Brunello, één van de beste Italiaanse en meest populaire wijnen in de wereld.  Maar Montalcino is niet alleen wijn, het is ook kunst en cultuur die buigt op een eeuwenlange geschiedenis.

Neem de tijd om langzaam door de smalle karakteristieke steegjes te wandelen en ga naar de imposante Rocca, een fort uit de 14de eeuw met een spectaculair uitzicht op de Val d’Orcia, van de Monte Amiata naar de heuvels van de Maremma. En ja, de wijn is ook hier present in het Jazz & Wine Festival dat ieder jaar in juli plaats vindt. Muziek en wijn in een middeleeuws decor met in de verte de wijngaarden van de Brunello  kunnen je niet teleur stellen.

Wandel verder door het stadje en op het centrale Piazza del Popolo zie je de karakteristieke lange smalle toren van het Palazzo dei Priori met een prachtige gotische loggia. Zeker een pauze waard zijn ook de kerken van Sant’Agostino, Sant’Egidio en San Francesco.

Volg na een bezoek aan Montalcino de borden naar de abdij van Sant’Antimo. Na enkele minuten kom je bij een suggestieve abdij in travertijn omringd door korenvelden en eeuwenoude olijfbomen.

Volgens de legende werd deze abdij in 781 door Karel de Grote gesticht. De koning en zijn leger stopten hier op de terugweg uit Rome omdat de soldaten werden geteisterd door een onbekende plaag. Een engel verscheen aan Karel de Grote en zei hem dat hij zijn soldaten een aftreksel moest laten drinken dat bereid was met een lokaal kruid. De remedie werkte en het leger werd gered, dus besloot de koning de kerk te bouwen als teken van dank.

Nieuwsgierig naar dit toverdrankje?

Ga naar de apotheek van de abdij, ingericht in de oude schatkamer, en drink de Amaro Sant’Antimo bereid met Carlina-kruid. Met dit kruid bereidden de monniken de geneeskrachtige afkooksels voor de soldaten van Karel de Grote, met legendarische resultaten. Met dezelfde eeuwenoude monastieke tradities worden hier ook andere kruidenthees, snoep, honing en vruchtenconfituur verkocht.

Ga de abdij terug binnen en als je de kans hebt, volg een mis. De plechtige sfeer neemt je terug naar de tijd van de middeleeuwen en de sobere wereld van de Benedictijnse monniken. De Franse monniken in lange witte gewaden zingen nog steeds mystieke gregoriaanse gezangen en wie meer tijd wil doorbrengen in de rust en de sprekende stilte van deze plek is hier altijd welkom voor een spirituele retraite. De diocesane gemeenschap organiseert ook speciale “workshops van spirituele kunst” met concerten, gregoriaanse muziek of miniatuurschilderen.

En nu terug naar de wijngaarden van de Sangiovese druiven die je de geschiedenis van Montalcino in de flessen Brunello laten beleven.

Het stadje stond al in de 15de eeuw bekend om zijn rode wijnen toen de Fransman Biagio di Monluc de muren van Montalcino verdedigde tegen de Spaanse belegering, nadat hij zijn krachten had verzameld met een stevige rode wijn.

Het is wel wachten op de echte Brunello tot halverwege de 19de eeuw, wanneer een scheikundige en apotheker, Ferruccio Biondi Santi, op het idee komt om het traditionele Chianti-recept te veranderen. Hij begint wijngaarden van Sangiovese grosso te planten, de enige druiven waarmee de Brunello wordt geproduceerd. Het is het begin van een legende van de wijncultuur, die in 1980 als eerste label de kostbare DOCG benaming ontving. Brunello di Montalcino is wel een van de duurste Italiaanse wijnen omwille van een lang verouderingsproces dat zo’n hoge waarde aan de wijn geeft.

Nu je toch ter plaatse bent, breng een bezoek aan de talrijke wijnkelders en maak een praatje met de mensen van Montalcino. Ga voor een authentieke Toscaanse lunch en geniet van de fantastische rode Brunello. Vraag een paar recepten voor een pasta met saus van wildzwijn, een truffelrisotto of een polenta met een stevige vleessaus en zet de hoofdrolspeler van Montalcino bij je terugkeer thuis op tafel.