Fifty shades of Cavour

Camillo di Cavour, de eerste premier van Italië, stierf in 1861, amper 50 jaar oud. Volgens kwatongen in het bed van zijn maîtresse Bianca. De affaire met deze danseres was een schandvlek op de reputatie van Cavours adellijke familie. Ondanks dat bolle gezicht en een rond professorbrilletje was die kleine Cavour toch een onverbeterlijke verleider. Eentje met een voorliefde voor intelligente en … getrouwde vrouwen.

Carbonari

Op zijn twintigste ontmoet hij Anna Schiaffino, al gehuwd en moeder van twee kinderen. Ze toonde na de dood van de koning van Piemonte-Sardinië haar minachting voor de monarchie door in een felgekleurde jurk te verschijnen. Ze wierf fondsen voor Giuseppe Mazzini, die met zijn beweging Giovane Italia ijverde voor de eenmaking van Italië. Mazzini was lid van de Carbonari, een geheim revolutionair genootschap van patriotten. Zij vormen het liberale tegengewicht voor de monarchieën die Italië overheersten na de nederlaag van Napoleon in 1815, zoals Oostenrijk.

Cavour zelf richtte in 1858 ‘Il Risorgimento’ (verrijzenis) op, om een groter publiek te bereiken voor zijn ideeën rond de Italiaanse eenmaking. Als minister bleek hij een briljant strateeg, die als echte liberaal handelsakkoorden sloot met Frankrijk, Engeland en België met de bedoeling Oostenrijk politiek te isoleren. Ondertussen eindigde de liefde met Anna dramatisch toen zij van een balkon sprong.

Goede diplomatie gaat niet zonder een lekkere Barolo

Cavour was ook de grondlegger van de Barolo naar moderne maatstaven. Zelf een notoir levensgenieter, liet hij diplomaten nooit vertrekken zonder enkele flessen Barolo. Hij was ook een gepassioneerd gokker, zelfs op politiek vlak. In 1858 plande hij met Napoleon III een oorlog tegen Oostenrijk: Frankrijk zou weer de leidende macht worden in Europa, Piemonte zou Venetië en Lombardije eindelijk uit handen van Oostenrijk kunnen nemen. Na de nederlaag van Oostenrijk bleek Napoleon III echter al een akkoordje te hebben met de Oostenrijkse keizer Frans Jozef. Die moest alleen Lombardije afstaan aan Piemonte en mocht de rest van Noord-Italië gewoon houden. Je kent
deze Frans Jozef nog beter als echtgenoot van Sissi en van zijn hoofdrol in 1914: toen zette hij na de moord op kroonprins Franz Ferdinand de hele wereld in brand met hulp van de Duitse keizer Wilhelm II.

“Hoe politici bedotten? Vertel ze de waarheid en ze geloven je nooit”

Boos zijn om de politieke deal tussen Napoleon en Franz Jozef, kon Cavour niet: zelf had hij Nice en Savoie aan Napoleon beloofd voor zijn hulp. Dat kon een obstakel worden in de eenmaking van Italië: Nice was namelijk de geboorteplaats van Giuseppe Garibaldi, die in 1860 met zijn leger van 1000 Roodhemden het Koninkrijk der Beide Siciliën in het zuiden veroverde. Dat zijn geboortestad als politiek wisselgeld was weggegeven, maakte diens relatie met Cavour er niet beter op. Maar Victor Emmanuel, koning van Piemonte-Sardinië, trok op verzoeningstocht naar het zuiden en werd door alle partijen uitgeroepen tot koning van het verenigde Italië.

Premier van Italië

Nog één laatste struikelblok: de hoofdstad moest Rome worden. Maar paus Pius IX wilde niets weten van Cavour, die als liberaal pleitte voor een scheiding tussen kerk en staat en de paus enkel als spirituele leider zag. Cavour werd premier van het nieuwe Italië. Pas tien jaar later werden Venetië en Rome aan Italië toegevoegd, maar dat zou hij zelf niet meer meemaken. Zware, lange dagen en slapeloosheid eisten hun tol. Tot overmaat van ramp vroeg hij om een behandeling met aderlatingen. Op 6 mei 1861 overleed hij aan een beroerte. Geruchten over vergiftiging door Garibaldi bleken verzinsels.