Wijn van Clemens: van Marina naar Albano

of “na gita ai castelli”.

“Tien kilometer verder stopt de taxi in het station van Marino. Onverstoord loopt notaris Ferrara naar de bagagekastjes, doet het nummer 14 open en neemt een grote shoppertas. Vijf minuten later komt hij vrolijk fluitend uit het toilet, net op tijd om de trein naar Albano te nemen. Zijn glimlach is langzaam veranderd in een sluwe grijns wanneer hij zijn gsm neemt en een sms intoetst.

“Operatie geslaagd. Aperitief in Caffè Carones.”

uit “De wijn van Clemens”

 

Marino

“Lo vedi, ecco Marino
la sagra c’è dell’uva.
Fontane che danno vino,
quant’abbondanza c’è.”

Niets dan het volksliedje “Na gita ai castelli” van de populaire Romeinse zanger Nando Fiorini vertolkt de sfeer beter die je inademt op de heuvels rond Rome.

In Marino is dat de wijn, met het druivenfestival en de wijn die uit de Fontein van de Moren in het centrum van het stadje stroomt. Ieder jaar op 7 oktober kun je hier deelnemen aan dit pittoresk, historisch ritueel.

In het verre 1571 werd op die dag ter ere van de christelijke triomf op de Ottomanen in de legendarische slag bij Lepanto de Madonna del Rosario gevierd met een grote processie. Maar de landheer van Marino, Marcantonio II Colonna, besloot ook de burgers die terugkwamen van het front te belonen. Hij deed dat op een originele en sterk geapprecieerde manier: druiven en wijn naar believen voor iedereen.

In het stadje Marino waar de wijnbouw zijn wortels in de tijd van de oude Romeinen heeft, zijn de mensen sterk gehecht aan hun plaatselijke druiven. Het wonder van de wijn die uit de Fonteinen van de Moren stroomt, is een traditie die in volle eer wordt gehouden.

Zelfs San Barnaba zou in de 17de eeuw de patroonheilige van Marino zijn geworden. Dat gebeurde dankzij zijn tussenkomst na een natuurramp die de lokale wijngaarden herhaaldelijk had getroffen. Om een einde te maken aan deze plaag werd een volksvergadering bijeengeroepen om aan de kardinaal te vragen St.Barnabas te mogen vereren. De kardinaal gaf zijn goedkeuring. De mensen van Marino begonnen St.Barnabas plechtig te vieren en de wijngaarden gaven terug hun vruchten zonder nefaste hagelbuien.

De eeuwenoude geschiedenis van de Romeinen tot de Middeleeuwen en tot op de dag vandaag getuigt van wat een nauwe band tussen mens en natuur kan creëren. Marino Doc, een frisse witte wijn van de hier traditioneel geteelde druiven, Malvasia, Trebbiano en Bellone. Geniet ervan met een voorgerechtje van schaaldieren, spaghetti alla chitarra en gebakken coregone, witvis, of persico, een baars uit het meer van Albano.

Druivenfestival

Laat zeker het Druivenfestival in oktober, het oudste evenement in zijn soort in Italië, niet ongemerkt voorbijgaan. Blijf in de buurt van de Fontana dei Quattro Mori. Of misschien staat je op je hotelkamer misschien ook wel een verrassing te wachten zoals in 2008. Die zondagmiddag maakten de operators van het wijnfestival een fout. Gedurende enkele minuten stond de fontein droog. De wijn was naar andere leidingen gevoerd. Ze stroomde uit de kranen van de huizen in het historisch centrum. Een “fout” die zelfs de koppen haalde in de Britse Times:

“Een stad waar de wijn uit een rijkelijk versierde fontein stroomt, is voor veel mensen de ideale plek om te wonen. Maar een land waar wijn uit de kranen gutst, is een plek dichtbij het paradijs.”

Blijf genieten van de wijn in de Osteria della Stazione en bestel een Spaghetto ubriaco, een bord spaghetti, dronken van de rode wijn, met kaas, peper en courgettebloemen.

Albano

“Het leven is als een legende” zegde Seneca, de Romeinse stoïcijnse filosoof. Hij was ook mentor van keizer Nero, die hier een villa had aan de oevers van het meer: “ het maakt niet uit dat het lang is, maar dat het goed is verteld”.

En het pittoreske Albano kan veel en goed vertellen. De oorsprong van het pittoreske stadje in de Castelli Romani is mysterieus en gaat verloren in de nevelen van de tijd.

De naam Albano zou een afkorting zijn van Albalonga, de mythische stad gesticht door Ascanius, de zoon van Aeneas uit de Aeneis, het grote heldendicht over de grootheid van Rome van de Latijnse schrijver Vergilius. Een legende die een rode draad trekt van Albano naar Rome. Zeker als je denkt aan de witte zeug die in een droom aan Aeneas verschijnt om hem de plaats te tonen waar de hoofdstad van het Latijnse volk zal ontstaan. Kijk naar het wapenschild van Albano en je ziet die witte zeug, vergezeld van de inscriptie Mater urbis om haar legendarische oorsprong als de moederstad van Rome te herinneren.

Castra Albana

Een legende die overgaat in werkelijkheid als je naar het archeologisch circuit van Castra Albana gaat. Dat is één van de indrukwekkendste concentraties van ruïnes van het oude republikeins Rome in de Castelli Romani.

Ga door de Porta Pretoria, de hoofdingang van Castra Albana. Duik in het verleden met een bezoek aan het graf van de Horatii en Curiatii. Zij waren de protagonisten van de legendarische strijd tussen Rome en Alba Longa. Wandel verder langs de Cellomaio, thermen toegeschreven aan keizer Caracalla. Daar waar nu een suggestief middeleeuws dorp werd opgericht, langs het Amfitheater, de Romeinse cisterne die drie aquaducten bevoorraadt die nog steeds functioneel zouden zijn. En de talrijke villa’s van de patriciërs en de groten van de Romeinse oudheid, Pompeius de Grote, keizer Domitianus, keizer Septimius Severus.

Sinds de jaren 1500 namen de adelijke families en de Heilige Stoel bezit van Albano en de Castelli Romani. Ze bouwden er hun villa’s die luisteren naar de namen van Palazzo Savelli, Corsini, Pamphilj, Rospigliosi, Vescovile of Altieri.

In Villa Altieri op de Via Appia, gebouwd in de 18de eeuw door Kardinaal Lorenzo Altieri en jarenlang de residentie van de prinsen Altieri,  nu hotel en restaurant, kun je zelf je huwelijk of jubileum vieren met al de  pracht en praal van de Romeinse adel.

Kies je voor een eenvoudigere maar niet minder pittoreske ervaring, ga dan naar Charlie in het centrum van het stadje. Je vindt er een hoekje van Trastevere in Albano.  Proef de typische saltimbocca alla romana, met kalfsvlees, verse salie en 24 maanden gerijpte San Daniele ham. Neem een goede fles wijn en vier het bezoek aan de Castelli zoals de Romeinen dat al eeuwenlang doen.

Het Meer van Albano en het Dorp van de molenstenen

Hier ben je aan de oevers van het diepste vulkanisch meer van Italië met zijn 168 meter diep, somber water, omstreden door keizers, pausen en atleten.

De bodem is rijk aan overblijfselen van Romeinse schepen, omdat het meer het theater was van de naumachia, de spectaculaire zeeslagen.

Maar wie kent echt de geheimen verborgen in een eeuwenoud vulkanisch meer? In 1984 werd onverwacht een bronzen bijl uit  het donkere water gehaald, het eerste spoor van “Il villaggio delle macine”.  Opgravingen brachten nog  meer bijlen, keramiek, molenstenen glaspasta parels en barnsteen uit de vroege bronstijd aan het licht. De grote hoeveelheid molenstenen verwijzen naar de paalwoningen die hier ongeveer 1  hectare bedekten en geven hun naam aan  de archeologische vondst.

Wie woonde hier, ging vissen in de wateren van het meer en jagen in de bossen van de Castelli meer dan vierduizend jaar geleden in dit Dorp van de molenstenen, nu terug bedekt  door een groot rietveld?