Civita ligt op een terras boven de Raganello in het zuiden van het Pollinogebergte in de provincie Cosenza. Het ligt op 450m boven zeeniveau op een hoge tufstenen heuvel die gevormd is door een reeks vulkaanuitbarstingen die 700.000 tot 125.000 jaar geleden plaatsvonden.
Het is in 1471 gesticht door Albanezen (Arberesche) die na de dood van hun leider Gjerj Kastrioti Skanderbeg naar Calabrië gevlucht zijn. Deze Grieks – Orthodoxe Albanezen hadden de strijd opgenomen tegen de Turken. Veel Albanezen trokken weg uit hun land en migreerden naar Zuid- Italië. Calabrië telt vandaag nog een vijftigtal dorpen waar men oud-Albanees spreekt.
De liturgische diensten zijn in het Grieks. Ze behouden hun suggestieve symbolen, oude gebaren, Griekse en Albanese gezangen, orthodoxe gewaden, heilige iconen en mozaïeken. De hoofdkerk met waardevolle iconen en Byzantijnse mozaïeken en de kapel Sant’Antonio uit de zestiende eeuw is bijzonder. Even binnen springen in het museo Etnico Arbëresh loont de moeite.
De keuken van Civita is origineel en sterk van karakter. Ze presenteren traditioneel Albanese schotels ( arbëresh) beïnvloed door de levendige Calabrese keuken.
Flaneer door de mooie smalle steegjes en richt je blik op de eigenaardige schoorstenen van de huizen. De hoogte van de schoorsteen staat symbool voor de sociale status van de bewoners. Sommige huizen hebben als het ware gezichten, deze noemt men ‘Case Kodra’ en zijn UNESCO Werelderfgoed.
Uit de vele fonteintjes komt helder water en geregeld zie je er iemand drinken. Het fonteintje met de borsten als symbool is bedoeld voor vrouwen, het andere voor mannen.
Het landschap is indrukwekkend en hier bevindt zich één van de spectaculairste rivierkloven van Europa: de Raganello. Civita is de poort naar het nationaal park van de Pollino. Met terreinwagens trekken we vanuit het dorp naar de duivelsbrug ‘Ponte del Diavolo’, een plaats waar al sinds de oudheid veel gesmokkeld werd. De canyon is zeer suggestief en als de wind door de kloof giert hoort men de duivel huilen.
Belangrijk zijn de feesten tijdens de heilige week die verlopen volgens de Byzantijnse liturgie. De ‘kalimere’ zijn gezangen met wensen in het Albanees die de passie en de dood van Christus oproepen. De ceremonie op paaszondag gedenkt het binnentreden in de tempel van de triomferende Christus.
Dinsdag na Pasen wordt de ‘vallje’, een Albanese dans met koorliederen die zowel door jong als oud gezongen worden, uitgevoerd. De dans wordt begeleid door twee vlaggendragers die zich op het einde en aan het begin van de rij bevinden. Ze uiten dan hun fantasie en nemen iemand gevangen – liefst een buitenlander – en ze laten hem pas vrij nadat hij losgeld betaald heeft.
Een ander feest is I Kaminezit e Maj . Het is gebruikelijk om in de eerste drie dagen van mei in de verschillende wijken het vreugdevuur, de fakkel (kaminet) aan te steken en voor die gelegenheid zingt men spontaan traditionele Arbëreshë liederen..
Civita is ondertussen een toeristische bestemming verworden, bekend voor haar natuurlijke schoonheid, de Ponte Del Diavolo, de canyon van de Raganello rivier, la ‘timpa del Demanio’ en het nationaal park van de Pollino.
